«إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبّ‏ِ الْعَالَمِین»[1] خدا به ابراهیم خطاب کرد: «أَسْلِمْ»  به فرمان خدا سر فرو بیاور، «قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبّ‏ِ الْعَالَمِین» گفت: من مطیع فرمان هستم و دور بیت می­گردم.

خود ابراهیم خلیل(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) کسی است که قبلاً برای این که به دیگران بفهماند، گفت: شما چرا بت می­پرستید؟ و بت­ها را شکست و تبر را روی دوش بت بزرگ گذاشت.

 ابراهیم خلیل(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) کسی است که خورشید را دید، گفت: این خداست، وقتی غروب شد، گفت: نه، خدایی که غروب کند به درد نمی­خورد، ماه را دید، گفت: پس این خداست، افول ماه را دید، باز گفت: به درد نمی­خورد.

حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) کسی است که به تعبیر امروزی­ها روشنفکر است، دنبال دلیل و برهان می­گردد، حکیم است، گفت: من بدون ادلّه و براهین، نمی­پذیرم، امّا همین حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) تا بیت را بالا برد، خدا می­گوید: من اصلاً او را به خاطر این برگزیدم «إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبّ‏ِ الْعَالَمِین»،گفت: چشم من حالا تسلیمم و دور همین بیت می­گردم.

آقای ابراهیم! عزیزدلم! بنده من! این بیت را خودت درست کردی! یادت هست، می­گفتی: من خورشید را عبادت نمی­کنم، آن را من خلق کردم، ولی این را که دیگر خودت با آقازاده­ات بالا بردی؟! «وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْرَاهِمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْمَاعِیلُ»، حالا می­گویم: «أَسْلِمْ»، می­گویی چشم؟!! می­گوید: بله، چون تو خواستی، خورشید را تو خلق کردی امّا تو نخواستی، بیت را تو خواستی، فرق این است.

اشتباه شیطان همین جا بود - توجّه کنید - اتّفاقاً یادش رفت که خدا خواسته است به آدم سجده کند. البته به او نگفته بود به آدم سجده کن، «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا»^[2] . می­توانست بگوید: خدایا! من که جزء ملائکه نیستم؟ امّا خود را جزء ملائکه حساب کرد، خدا گفت: چرا سجده نکردی؟! نگفت: خدایا! من که ملک نبودم، شما به ملائکه فرمودی سجده کنید، من که «مِنَ الْجِن»[3] هستم، اگر می­فرمایید سجده کنم، چشم، همین الآن سجده می­کنم امّا فرمایشتان به ملائکه بود.

گفت: نه، یعنی چه؟! «خَلَقْتَنی‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طینٍ»^[4] اصلاً خلاف قاعده ظاهراً داری کار می­کنی. ما معمولاً دنبال قاعده­ها هستیم، این باید این بشود، اگر این نشد آن طور نمی­شود، این با آن نمی­خورد! این جور در نمی­آید و ... . حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) یک آدم روشنفکری است که همیشه دنبال جور درآمدن­ها است، امّا روشنفکری است که تا پروردگارعالم گفت، پذیرفت، با این روشنفکرهای امروزی ما زمین تا آسمان تفاوت دارد، حتّی طوری است که بعد وصیّت می­کند.

 «وَ وَصَّى بِها إِبْراهیمُ بَنیهِ وَ یَعْقُوبُ یا بَنِیَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ لَکُمُ الدِّینَ فَلا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»^[5]. هم حضرت ابراهیم و هم حضرت یعقوب(علی نبیّنا و آله و علیهما الصّلوة و السّلام)، - خدا هر دو را بیان می­فرماید- به فرزندان خود راجع به تسلیم بودن در برابر فرمان خدا، سفارش و توصیه کردند. گفتند: خدا شما را به آیین پاک برگزیده، پس از این آیین تا لحظه مرگ پیروی کنید و به چیزی هم دل نبندید و تسلیم او شوید.

جالب این است که خدای متعال دارد همه این­ها را به یهود هم می­گوید که حواستان باشد که چه دارید می­گویید. این ابراهیم و  یعقوبی که شما دنبالشان هستید این طور بوده­اند، نه آن حرف­­هایی که شما راجع به آن­ها می­زنید.

حج عارفان – 17/6/92