رحمت در سختی

وجود مقدّس مولی­الموالی(علیه الصّلوة و السّلام) می­فرمایند: پروردگارعالم بیت را به این واسطه قرار داد که می­دانست بعضی به بت­پرستی رو می­آورند و لذا آن را برای تعبّد قرار داد.

بعد می­فرمایند: بیت­الله را مخصوصاً در جایی قرار داد که سنگلاخ­ترین مکان­ها و بی­گیاه­ترین نقاط زمین بود، در میان تنگ­ترین دژها و کوه­های خشن قرار داد که ریگ­های داغ پای انسان را می­سوزاند، در جایی که چشمه­های کمی داشت، آبادی­ها از هم دور بود، جایی که نه شتر در آن­جا فربه می­شد – بیان کردیم چرا شتر را بیان فرمودند؛ چون شتر هم کم­مصرف­ترین است، خار مصرف می­کند و هم این که به آب کمی نیاز دارد - نه اسب و گاو و گوسفندی وجود داشت.

خدا فرمود که آدم و فرزندان او به آن سمت بروند. بیت­الحرام سر منزل مقصود شد و خدا مخصوصاً این کار را کرد که خاک بر انسان­ها بنشیند تا با موهای آشفته و بدن­های گرد گرفته، هروله کنند، بشتابند، جامه­های شخصی خود را کنار بگذارند، همه یک چیز مثل کفن بپوشند و محرم شوند.

خدا این آزمون بزرگ و امتحان سخت را قرار داد تا پاک­سازی مؤثّری برای بشر شود «وَ امْتِحَاناً شَدِیداً وَ اخْتِبَاراً مُبِیناً وَ تَمْحِیصاً بَلِیغاً»[1][1]. چرا خدا این امتحان سخت و پاک­سازی مؤثّر را قرار داد؟ برای این که سبب رحمت شود.

این یک نکته و کد است[2][2] که خداوند رحمت را در سختی­ها قرار داده است. رحمت همین­طوری به دست نمی­آید. عنوان جعل هم بیان فرمودند، «جَعَلَهُ اللَّهُ سَبَباً لِرَحْمَتِهِ وَ وُصْلَةً إِلَى جَنَّتِهِ». بهشت را به بها دهند، نه به بهانه. سختی­ کشیدن­ها می­خواهد.

در ادامه می­فرمایند: «وَ لَوْ أَرَادَ سُبْحَانَهُ أَنْ یَضَعَ بَیْتَهُ الْحَرَامَ وَ مَشَاعِرَهُ الْعِظَامَ بَیْنَ جَنَّاتٍ وَ أَنْهَارٍ وَ سَهْلٍ وَ قَرَارٍ». اگر خدا می­خواست بیت­الله در باغ­های آن چنانی باشد، آن را در آن­جا قرار می­داد. مثلاً بیت­الله را در شمال ما می­گذاشت، چه از کار درمی­آمد!

اگر خدا می­خواست خانه خود را در جایگاه خوب قرار دهد، می­توانست ولی این کار را نکرد. آن را در جایگاه راحتی قرار نداد، برای این که خدا می­خواهد با این سختی­ها و مشقّت­ها بشر را آب­دیده کند و او را بالا ببرد.

لذا حضرت می­فرمایند: خدا بیت­الله را در میان باغ­های خرّم، جویبارها، سرزمین­های هموار، پردرخت، پرمیوه که خانه­هایشان به هم پیوسته است، روستاهایشان به هم نزدیک است، در میان گندم­زارها، زمین­های پرگیاه، دشت­های پرآب، باغستان­های خرّم و بهجت­زا و جادّه­های آباد قرار نداد.

اگر در چنین جایگاهی قرار می­داد، امتحان ساده­تر بود و همه می­رفتند. الآن که بیت­الله در مکان سنگلاخ و بی­آب و بی­گیاه است - البته الآن دیگر آن­­طور نیست - مردم این گونه می­روند، اگر در یک جای خیلی عالی و باصفا بود که همه می­گفتند هم فال است و هم تماشا، به قول قدیمی­ها: هم زیارت و هم دیدار یار.

اگر این­طور بود، آن­وقت خدا جزا را کم می­داد «لَکَانَ قَدْ صَغُرَ قَدْرُ الْجَزَاءِ»، برای این که بلا و امتحان آن کم­تر بود «عَلَى حَسَبِ ضَعْفِ الْبَلَاءِ». بلا به معنای بلیّه و امتحان است، «إِذِ ابْتَلى‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ»[3][3]. پس چون امتحان آن کم بود، جزایش هم کم­تر بود.

لذا یک معنای این که رحمت در سختی است، همین است. هر چه سختی بیشتر باشد، رحمت بیشتر است. هر چه انسان به دنیا وابسته نباشد، بیشتر علم یاد می­گیرد. این نکته، حکمت است. امیرالمؤمنین(علیه الصّلوة و السّلام) فرمودند: علم در راحتی به دست نمی­آید. خدا به آن­هایی که کمتر پول دارند و به دنیا وابسته نیستند، علم می­دهد. به آن­هایی که به دنبال پول هستند، علم نمی­دهد. خدا به کسی که بیشتر سختی می­کشد، بیشتر عنایت می­کند، هم حمایت معنوی می­کند، هم حمایت علمی. این حکمت خداست که در سختی­ها رحمت نهفته شده است.

خدا بیت را در جایی قرار داد که کف پایت بسوزد - البته حالا که آن­جا این­طوری نیست - حضرت می­فرمایند: به این خاطر که هر چه امتحان ساده­تر باشد، پاداش و جزا هم کمتر است، پس خدای متعال بیت را در چنان مکانی قرار داده است.

دلیل سادگی بیت الله

در ادامه می­فرمایند: «وَ لَوْ کَانَ الْإِسَاسُ الْمَحْمُولُ عَلَیْهَا وَ الْأَحْجَارُ الْمَرْفُوعُ بِهَا بَیْنَ زُمُرُّدَةٍ خَضْرَاءَ وَ یَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ وَ نُورٍ وَ ضِیَاءٍ لَخَفَّفَ ذَلِکَ مُصَارَعَةَ الشَّکِّ فِی الصُّدُورِ» الله اکبر! می­فرمایند: اگر شالوده کعبه و سنگ­هایی که در آن به کار رفته بود، از زمرّد سبز و یاقوت سرخ بود و نور و روشنایی داشت، از رخنه شک و تردید در سینه­ها کم می­کرد، کوشش شیطان را از دل­ها برکنار می­کرد و تلاطم و تردید و وسوسه را از مردم دور می­کرد، امّا خدا این­ گونه قرار نداد.

برای همین می­گویند: مصالح بیت­الله نباید تزئینی باشد، خیلی نباید آن را تزئین کرد. اگر پرده کعبه بالا برود، می­بینید خود کعبه از سنگ عادی است.

می­فرمایند: «لَخَفَّفَ ذَلِکَ مُصَارَعَةَ الشَّکِّ فِی الصُّدُورِ وَ لَوَضَعَ مُجَاهَدَةَ إِبْلِیسَ عَنِ الْقُلُوبِ وَ لَنَفَى مُعْتَلَجَ الرَّیْبِ مِنَ النَّاسِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ یَخْتَبِرُ عِبَادَهُ بِأَنْوَاعِ الشَّدَائِدِ وَ یَتَعَبَّدُهُمْ بِأَنْوَاعِ الْمَجَاهِدِ وَ یَبْتَلِیهِمْ بِضُرُوبِ الْمَکَارِهِ إِخْرَاجاً لِلتَّکَبُّرِ مِنْ قُلُوبِهِمْ وَ إِسْکَاناً لِلتَّذَلُّلِ فِی نُفُوسِهِمْ وَ لِیَجْعَلَ ذَلِکَ أَبْوَاباً فُتُحاً إِلَى فَضْلِهِ وَ أَسْبَاباً ذُلُلًا لِعَفْوِهِ»، دلیل این که خدا بیت را این­طور قرار نداد که سنگ آن سنگ خوبی باشد، به اصطلاح از زمرّد باشد، زیبا باشد، شالوده آن زمرّد سبز و یاقوت سرخ باشد، طوری که نورافشانی کند، برای این است که اگر این­گونه بود، رخنه شک و تردید را کم می­کرد - کسانی که ظاهربین هستند، می­گویند: به­به! عجب طلایی! - کوشش شیطان را از دل­ها برکنار می­کرد و تردید و وسوسه از مردم دور می­شد.

بلا و بالا بردن

خدا بندگانش را به انواع سختی­ها آزمایش می­کند و آن­ها را در مجاهدت­های گوناگون به بندگی می­گیرد. خدا سختی می­آورد و با سختی آزمایش می­کند.

به حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) سال­های سال بچّه نداد. ساره بچّه­دار نمی­شد. حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) در پیری به سر می­برد که هاجر باردار شد. به خاطر این که با هم دعوا نکنند و ساره به این هوو حسودی نکند، امر خداست که حضرت هاجر و اسماعیل را به بیابان ببرد و آن­ها را ترک کند. بچّه تشنه است، پا می­کوبد، زمزم می­جوشد و ... .

بچّه بزرگ می­شود. به سنّ نوجوانی که می­رسد، امر می­شود: برو ذبحش کن، او را بکش. نعوذبالله، عجب خدای قاتلی!! خود حضرت هم وقتی به حضرت اسماعیل(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) بیان می­کند، او می­گوید: «سَتَجِدُنی‏ إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرینَ»[4][4] إن­شاءالله من را از صابرین بیابی!

رمی جمرات برای همین است. شیطان می­خواهد وسوسه کند، حضرت به او سنگی زد، دوباره وسوسه کرد، باز سنگی زد. خیلی حرف است، خودت بچّه کاکل زری­ و خوشگلت را که بزرگ شده، دوازده سیزده ساله است، بیاوری، زمین بخوابانی و بخواهی خودت با کارد سر او را ببری!! گاهی بچّه انسان جبهه می­رود، زخمی و شهید می­شود، امّا این که بچّه­ات را خودت سر ببری، خیلی فرق می­کند. الآن شما ماجرا را می­دانید و معلوم شده است، حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) هیچ خبری ندارد که بناست قوچی بیاید و این یک امتحان است.

یک جا هم که حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) را در آتش ­انداختند. آتش هم این­قدر زیاد بود، این­قدر هیزم جمع­آوری کرده­ بودند که خودشان هم نمی­توانستند نزدیک شوند. گفتند: چه کنیم؟ بالأخره باید یک طوری دست و پای ابراهیم را بگیریم و او را در آتش پرتاب کنیم، امّا این­قدر آتش زیاد بود که این یل­هایی که پرتابشان قوی بود و می­توانستند بلند پرتاب کنند، باز هم نمی­توانستند، چون آتش زیاد بود و از گرما و حرارات می­سوختند. شیطان ملعون به صورت یک پیرمرد آمد و می­گویند ساخت منجنیق را اوّل بار شیطان ملعون به بشر یاد داد. دست و پای حضرت را ­بستند، او را در منجنیق گذاشتند و پرتاب کردند.

ملائکه­الله آمدند، او گفت: هر چه خدا بخواهد، خدا دارد مرا می­بیند، اگر باید بسوزم، می­سوزم. بعد خطاب شد: «یا نارُ کُونی‏ بَرْداً وَ سَلاماً»[5][5]. چون خاصیّت نار سوزاندن است، این خاصیّتی است که خدا در آن قرار داده است، امّا سبب­ساز هم خود خداست، همان سبب­ساز می­فرماید که الآن نسوزان. پس خبر نداشت. خیلی امتحان سختی است. هنوز که آدم می­شنود، بعد از هزاران سال که از این قضیّه گذشته، انصافاً عجیب است. شنیدن این مطالب، انسان را بیچاره می­کند.

پس ابتلاء و بلا یعنی این. خدای متعال به بلا دچار می­کند. مولی­الموالی(علیه الصّلوة و السّلام) می­فرمایند: خدای متعال می­خواست انسان­ها را به بلا دچار کند، «وَ یَبْتَلِیهِمْ بِضُرُوبِ الْمَکَارِهِ»، برای این که انسان از تکبّر و خودبینی و بزرگ­بینی بیرون بیاید«إِخْرَاجاً لِلتَّکَبُّرِ».

حجّ یکی از بهترین راه­هایی است که انسان متکبّر نشود، بداند هیچ کاره است، بداند پول و مال و مقام و قدرت و عنوان و ...، همه رفت و الآن که محرِم شدم، باید هروله کنم، به منا و عرفات بروم و در آن صحرای داغ بسوزم. خدا این را می­خواهد. گفتیم خدا که نعوذبالله و نستجیربالله مریض نیست که بگوییم می­خواهد بشر را اذیّت کند.

می­فرمایند: کبر و خودپرستی را از دل­هایشان بیرون کند، فروتنی برایشان بیاورد، خدا درهای فضل و رحمتش را به واسطه این­ها به روی انسان می­گشاید و اسباب عفو خودش خواهد کرد.

حجّ، اسباب عفو خداست. پس یکی از خصایص سختی­های حجّ برای این است که انسان به مقامات برسد. خدا سختی می­دهد که بعداً به بالا بکشاند.

بلا گرفتنی است!

هر که در این بزم مقرّب­تر است                               جام بــــــلا بیشترش می­دهند

بلا را بیشتر می­دهند، حالا هر که خواست می­گیرد و هر که نخواست نمی­گیرد. اوّل به او تعارف می­کنند، بعد اگر بعضی­ها ناز کردند، خدا می­فرماید: ناز کردی، خوش آمدی. این­طور نیست که هر که در این بزم مقرّب­تر است، جام بلا در حلق او می­کنند، این غلط است. جام بلا را به او می­دهند، اگر خواست می­گیرد، اگر نخواست، می­گویند: خوش آمدی.

هر کس با جان و دل بلا را گرفت، رحمت خدا را می­چشد. اینجاست که معنای اختیار معلوم می­شود.

در بحث جبر و اختیار، جبر این است که ما نمی­توانستیم خود را خلق کنیم، خدا ما را خلق کرد. این هم لطف خدا است و ما متوجّه نیستیم، جدّی یک مقدار فکر کنیم اگر ما گربه و موش و خرگوش و ... خلق شده بودیم، چطور بود؟! خدا لطف کرده و ما را به صورت انسان، اشرف موجودات خلق کرده است. بشر غافل است، اگر این را می­فهمید، دست از گناه و تکبّر می­کشید و یک عمر فقط شکر می­کرد که من را انسان خلق کردی. هر چه در عالم بگردید، مثل انسان نیست. حال اگر این اشرف مخلوقات، لطیف شود، چه می­شود!

خدایی که این چنین خلق کرده، حال می­خواهد ما را امتحان کند. این در اختیار توست؛ می­پذیری یا نمی­پذیری. اگر بلا را پذیرفتی، بعد ابواب فضل الهی برای تو باز می­شود، «ذَلِکَ أَبْوَاباً فُتُحاً إِلَى فَضْلِهِ»، و این اسبابی است که خدا عفو خود را در اختیار انسان قرار دهد و انسان به عفو خدا برسد و آن را بچشد «وَ أَسْبَاباً ذُلُلًا لِعَفْوِهِ».

لذا فلسفه حجّ این است که توأم با سختی باشد و روایات ما روی این مسئله تأکید دارند. البته اگر خود سازمان حجّ روی این مسائل کار می­کرد، شاید کاروان­ها هم گاهی به مشکل نمی­خوردند که بعضی از حاجیان مدام نق بزنند. اگر فلسفه حجّ را می­فهمیدند، برای آن­ها راحت­تر می­شد.

مطیع دین

وجود مقدّس امام صادق(صلوات اللّه و سلامه علیه) در روایتی، یکی از فلسفه­های حجّ را بیان می­فرمایند که حجّ عارفان حقیقی این­گونه است. ایشان در پاسخ به سؤال هشام­بن­حکم که پرسید: «مَا الْعِلَّةُ الَّتِی مِنْ أَجْلِهَا کَلَّفَ اللَّهُ الْعِبَادَ الْحَجَّ وَ الطَّوَافَ بِالْبَیْتِ»، فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْخَلْقَ إِلَى أَنْ قَالَ وَ أَمَرَهُمْ بِمَا یَکُونُ مِنْ أَمْرِ الطَّاعَةِ فِی الدِّینِ»[6][6]، خدا خلقت خود را خلق کرد و امر کرد این کارها را انجام دهید و نهی کرد و گفت این کارها را انجام ندهید. این امر و نهی­ها برای چه بوده است؟ خدا آن­ها را مایه عزّت خود و اطاعت به دین قرار داد، که ببیند چه کسی جدّی مطیع دین است. و إلّا وقتی می­گویی: «اللَّهُ الصَّمَد»[7][7]، چیزی از نماز ما به خدا می­رسد؟! گناه و فساد ما ضرری به خدا می­زند؟ خیر.

اتّفاقاً ضرر فساد برای خود ماست. «ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ»[8][8]، فساد حتّی به عرش خدا هم ضرر نمی­زند. «ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ»، در این­جا خشکی و دریا عنوان شده است؛ یعنی فساد، حتّی ارض کامل الهی را نمی­گیرد، چه برسد بخواهد عرش را بگیرد. بعضی­ گفته­اند ارض شاید زمین باشد، امّا فساد، ارض کامل - آن­طوری که ما توضیح دادیم - را هم نمی­گیرد چه برسد عرش خدا را. فساد برای خود انسان است. دریا و خشکی خود انسان خراب می­شود، «بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ» این بشر خود را بیچاره کرده است.

می­گویند: سونامی، خشم طبیعت است، امّا بعضی قائل به این هستند که سونامی یعنی دفاع طبیعت از حریم خودش. این تعبیر قشنگی است؛ چون بشر مدام در دریایی که باید آرامش باشد، ماهی­ها و ...، زندگی کنند، انرژی هسته­ای کار می­کند، استخراج نفت و ...  و دریا را به هم می­زند. سونامی، دفاع طبیعت از خودش است، گرچه عذاب الهی هم هست و همه­ این­ها به خاطر فسادی است که خود بشر دارد. پس گاهی فساد به صورت علمی است که خراب می­کند.

حضرت می­فرمایند که خدا امر و نهی می­کند که ببیند چه کسی در دین مطیع است، «وَ مَصْلَحَتِهِمْ مِنْ أَمْرِ دُنْیَاهُمْ فَجَعَلَ فِیهِ الِاجْتِمَاعَ مِنَ الشَّرْقِ وَ الْغَرْبِ لِیَتَعَارَفُوا»، پروردگارعالم آن­ها را به پیروی از دین و آنچه مصلحت دنیایشان است، فرمان داده و از بعضی مطالب نهی کرده است و حجّ را مایه فراهم آمدن مردم از شرق و غرب عالم و آشنا شدن آن­ها با هم قرار داده است.

شناخت و تجارت

می­فرمایند: «فَجَعَلَ فِیهِ الِاجْتِمَاعَ مِنَ الشَّرْقِ وَ الْغَرْبِ لِیَتَعَارَفُوا» خدا این اجتماع را قرار داد تا همدیگر را بشناسند، «وَ لِیَنْزِعَ کُلُّ قَوْمٍ مِنَ التِّجَارَاتِ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ» وقتی این­ها همدیگر را شناختند و از حال و روز هم باخبر شدند، این مسئله همان جا تمام نمی­شود، از شهری به شهر دیگر کالاهایی می‌آورند و... . پس حتّی خدای متعال، سودبری دنیایشان را هم قرار داده است. آن­جا همدیگر را می­بینند و می­شناسند. با هم آشنا می‌شوند، یعنی درد هم را می­فهمند و با یکدیگر تجارت و معامله هم می­کنند.

یک عدّه بیان کرده­اند از امسال به بعد که مسلمان­ها در دنیا، خیزش­هایی انجام داده‌اند، حجّ ابراهیمی حقیقی است، مردم می­آیند و مطالبشان را با همدیگر مبادله می­کنند، «لِیَتَعَارَفُوا» .

«وَ لِیَنْتَفِعَ بِذَلِکَ الْمُکَارِی وَ الْجَمَّالُ وَ لِتُعْرَفَ آثَارُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ تُعْرَفَ أَخْبَارُهُ وَ یُذْکَرَ وَ لَا یُنْسَى»، به­به! ببینید حجّ چیست. حجّ همه این مجموعه­ را در خود دارد، بروند و بیایند، کرایه بدهند، شترداران (جمّال) به فایده برسند، مردم به سود ظاهری برسند و ...، که این‌ها منافع مادّی حجّ بود، مطلب دیگر این است که آثار پیغمبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) شناخته شود. یکی برود آن­جا خطبه­های پیغمبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) را بخواند، مطالب را بگوید، از این کنگره عظیم حجّ بهره­وری کند و خبرهای آن حضرت را نقل و بازگو کند، احادیث حضرت را بیان کند.

حجّ برای این است که تبادل شود تا آراء رسول شناخته شود، «وَ یُذْکَرَ وَ لَا یُنْسَى» و تذکّر داده شود تا آثار پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) و سنّت حقیقی پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) فراموش نشود. مع‌الاسف وهابیّت دارند از آن‌جا برای ترویج افکار پلید خودشان بهره می‌برند.

منطقه آزاد دینی

می­فرمایند: «وَ لَوْ کَانَ کُلُّ قَوْمٍ إِنَّمَا یَتَّکِلُونَ عَلَى بِلَادِهِمْ» عجبا! چه زیباست. اصلاً بنا نیست هر کس به آنجا می­رود، قومش با همدیگر باشند و تمام شود. اصلاً حاجی­های ایرانی باید بروند با دیگران ارتباط برقرار کنند. لازمه این کار این است که قبل از سفر، در کشور خودمان زمینه‌سازی شود. شما باید زبان بلد باشی، عربی، ترکی، انگلیسی، فرانسه و ... بدانی، باید در دل این­ها بروی و حرف بزنی. دلیل آن را حضرت در ادامه روایت، بسیار زیبا و عالی بیان می‌کنند.

حضرت می­فرمایند: اگر هر قومی، هر مردمی، «وَ لَوْ کَانَ کُلُّ قَوْمٍ» برای خودشان بودند، فقط به شهر و سرزمین خودشان بسنده می‌کردند، جز این نبود که هلاک می­شدند «یَتَّکِلُونَ عَلَى بِلَادِهِمْ وَ مَا فِیهَا هَلَکُوا». مسلمین باید اتّحاد درست کنند. برائت از مشرکین و «یَا أَیُّهَا المُسلِمُون إِتَّحِدُوا، إِتَّحِدُوا» به این معنا است.

بدانید مکّه، متعلّق به حجازی­ها نیست، مکّه برای همه است، بلد الامین است، متعلّق به یک گروه نیست، متعلّق به ساکنین خودش هم نیست. این که امام(اعلی اللّه مقامه الشّریف) فرمودند: باید گروهی از علمای اسلام جمع شوند، این حرمین شرفین را بچرخانند برای همین است.

بیت­الله متعلّق به کسی نیست، چه برسد برای وهابیّت باشد! صاحب دارد و صاحب اصلی آن،­ صاحب‌خانه خود خداست، هیچ­کس نمی‌تواند صاحب آن باشد. مثل این که بعضی فکر می­کنند مشهد متعلّق به ماست، مشهد برای ما نیست، کربلا هم برای آن­ها نیست، بعضی چیزها بین­المللی می‌شود.

در اصطلاح امروزی­ها در باب مسائل اقتصادی مناطق آزاد دارند. مناطق آزاد یعنی هر کس هر جنسی دارد می­تواند بیاورد. لذا خیلی از تعرفه­ها هم نباید در آن­جا باشد. حتّی قائل به این هستند که در منطقه آزاد، هر کس هر کاری خواست می‌تواند انجام دهد، منتها امنیّت مردم به هم نخورد، یعنی شما اجازه نداری به کسی بگویی چرا مثلاً روسری نداری و ...  .

پروردگارعالم در این­جا هم منطقه آزاد دینی قرار داده است، به این عنوان که با آثار پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) و اخبار و مطالبی که وجود دارد، آشنا شوند و فراموش نشود، مدام تکرار کنند.

مرکز بلاد مسلمین

دقّت کنید، این روایت بسیار زیبا است. می‌فرمایند: «وَ لَوْ کَانَ کُلُّ قَوْمٍ یَتَّکِلُونَ عَلَى بِلَادِهِمْ وَ مَا فِیهَا هَلَکُوا»  اگر بنا بود هر کس به شهر و کشور و بلد خود بپردازد، جز این نبود که به هلاکت می­رسیدند «وَ خَرِبَتِ الْبِلَادُ» . پس این ارتباط مسلمین باعث می‌شود که این­ها ببینند مسلمین با هم متّحد هستند ولو در بلاد مختلف باشند.

الآن بعضی از کشورها با همدیگر یک پیمان‌هایی دارند که مثلاً اگر کسی حمله کرد، این از او دفاع کند و ...، که پیمان ناتو یکی از آن‌ها است. این­جا هم پروردگارعالم می‌فرماید: مسلمین یکی هستند ولو در بلاد مختلف باشند و یک مرکز به نام بیت­الله دارند. مثل ایران که چند استان است امّا مرکز آن تهران است.

پس باید این­طور باشد، البته بگذریم از این‌که الآن این‌طور نشده است و پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) به کتف حضرت سلمان(اعلی اللّه مقامه الشّریف) زد و فرمود: در آخرالزّمان، این­ها هستند که دین را به شما صادر می­کنند. و إلّا اصل دین از آن­جا صادر شده است و باید هم همان‌جا حفظ شود.

لذا اگر هر که بگوید: کشور خودم و فقط اتّکای به شهر و کشور خودشان داشته باشند، غیر از این نیست که هلاک می­شوند «وَ لَوْ کَانَ کُلُّ قَوْمٍ إِنَّمَا یَتَّکِلُونَ عَلَى بِلَادِهِمْ وَ مَا فِیهَا هَلَکُوا» و چون اتّحاد ندارند، باعث خرابی بلاد می­شود «وَ خَرِبَتِ الْبِلَادُ».

الآن ببینید چون همه مسلمین متّحد نیستند، یمن این­طور شده، بحرین آن‌طور است و ...، و إلّا حقیقتاً نباید این­طور باشد.

افت سود و پوشیده ماندن اخبار

«وَ سَقَطَتِ الْجَلَبُ وَ الْأَرْبَاحُ»، اگر هر قومی فقط به شهر و سرزمین خود بسنده می­کردند، نابود می­شدند، شهرهایشان ویران می­شد و درآمدها و سودها افت می­کرد.

توجّه! مسلمین باید با خودشان خرید و فروش اجناس داشته باشند که سود هم در جیب خود مسلمین بیاید. اصلاً اکثر قراردادهایی که ما با خارجی­ها می­بندیم که می­توانیم با آن­هایی که داخلی هستند ببندیم، از لحاظ شرعی حرام است؛ چون تا آن­جایی که می­توانیم باید داخلی باشد، اگر نشد، قرارداد خارجی می‌بندیم برای این که بیاییم از آن­ها کار یاد بگیریم، خودمان انجام دهیم، نه این که بگوییم: عیبی ندارد ما بیست درصد را تولید نمی‌کنیم، شما به ما بدهید!!! اصلاً شما چرا این حرف را زدی؟! ما چهل درصد را هم باید تولید کنیم، چه برسد به بیست درصد!

حضرت صادق القول و الفعل(علیه الصّلوة و السّلام) می­فرمایند: «وَ سَقَطَتِ الْجَلَبُ وَ الْأَرْبَاحُ»، کاسبی­ها و تجارت­ها را تقلیل می­دهد، سودها افت می‌کند، «وَ عَمِیَتِ الْأَخْبَارُ وَ لَمْ تَقِفُوا عَلَى ذَلِکَ»  خبرها کور می­شود، پوشیده می­ماند، کسی از کس دیگر خبر ندارد، آگاهی از حال هم ندارند، «وَ لَمْ تَقِفُوا عَلَى ذَلِکَ»، آن­وقت دشمن تفرقه می­اندازد، «فَذَلِکَ عِلَّةُ الْحَجّ»، به همین خاطر است که خدا حجّ را قرار داد.

حالا ببینیم انصافاً در عالم اسلام ­چنین حجّی صورت می­گیرد؟! پس دوباره یک دلیل این که چرا ما به حجّ می­رویم معلوم شد. این‌که برویم حدّاقل در آن­جا کنگره­ها برگزار شود و مسلمین با یکدیگر تعامل داشته باشند و ... . امّا آن­ها می­گویند: ما نیاییم، از خدا می‌خواهند که ما نیاییم، امّا ما با این‌که می­دانیم هفتاد درصد مال سعود، در جیب یهود است، می‌رویم؛ چون یک موقعی باید دفع افسد به فاسد کنیم. لذا ما با رفتن به حجّ، یک فساد بزرگ­تر را دفع می­کنیم.

«و صلّی اللّه علی سیّدنا محمّد و آله الاطهار الابرار»