بسمه تعالی

سخنرانی حضرت آیت الله قرهی(مدّ ظلّه العالی)

با موضوع: دست یابی به بطون قرآن با تقوا

(بیان رموزی از سوره قدر)

در ایّام شهادت حضرت فاطمة الزهرا(سلام الله علیها)

جلسه ششم – 92.01.27

راه تالی تلو معصوم شدن و کشف اسرار!

پروردگار عالم از باب این که آیه­های سرّیه خود را برای همه قابل فهم کند، در قالب کلمات و جملاتی، آن هم از لسان عصمت قرار داد که بتواند تبیین و تصویری در حدّ تقوا بشود.

عرض کردم پروردگارعالم، هم نسبت به قرآن کریم و مجید الهی­اش و هم نسبت به همه کتب الهی بیان فرمود: «نوراً و هدیً للناس» امّا ما عرض کردیم: اگر «هُدیً للناس» است، پس این که بیان می­شود: «ذلک الکتاب لا ریب فیه هدیً للمتقین»، یعنی چه؟

عرض کردیم انسان اگر انسان شد، باید حتماً متّقی باشد تا بتواند از قرآن نیز هدایت بگیرد و إلّا اصلاً انسان نیست. امّا نکته مهم این­جاست که اگر کسی از همان حدّ اوّلیّه تقوا هم برخوردار باشد، از این آیات الهی، به نسبت تقوایش بهره می­برد.

مرحوم آیت­الله شالی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) می­فرمودند: آیت­الله قاضی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) فرمودند: دسترسی به بطون قرآن، نسبت به تقوایی است که افراد دارند. این، همان مطلبی است که عرض کردیم ابوالعرفا(اعلی اللّه مقامه الشّریف) و بزرگان دیگر از جمله سلطان العارفین، سلطان آبادی بزرگ(اعلی اللّه مقامه الشّریف) هم همین­گونه تبیین کرده­اند که در درجات تقواست که انسان به عصمت نزدیک می­شود و راه این تالی تلو معصوم شدن، طی درجات تقواست.

پس هر که درجات تقوایش بیشتر باشد، طبعاً به عصمت نزدیکتر است و تالی تلو معصوم درجات تقوا را در حدّ اعلا طی کرده است، لذا معصوم است، امّا نه آن معصومی که چهارده معصوم تبیین می­شوند؛ چون دیگر نمی­توانند آن امامت عامّه را داشته باشند، لذا آن یک درجه را ندارند و إلّا انسان در باب عصمت می­رسد به آنجایی که معصوم رسیده است و این معنای تالی تلو عصمت است.

امامت خاصّه اولیاء الهی!

لذا اولیاء خدا می­فرمایند: ائمّه معصومین، عصمت کامله و امامت عامّه دارند؛ یعنی پیشوای عموم می­شوند امّا تالی تلو معصوم، امامت خاصّه دارد. منتها همین امامت خاصّه هم گاهی شبه امامت عامّه است؛ یعنی گاهی اولیاء خدا تا این اندازه هم بالا می­روند.

همان­طور که عرض کردم آیت­الله حاج شیخ جعفر کاشف الغطاء، مرجع اجنّه هم بوده­اند. مرجع یعنی پیشوا، یعنی هر چه در زمان غیبت حضرت حجّت(روحی له الفداء و سلام اللّه علیه)بگوید، او می­پذیرد. حتّی تا این­جا هم پیش می­رود که بیان می­شود می­تواند همان ولایت رسول الله(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) را داشته باشد که امام(اعلی اللّه مقامه الشّریف) هم فرمود: ولایت فقیه، همان ولایت رسول الله هست و همان چیزی که رسول الله می­تواند تبیین فرماید، او هم می­تواند. یعنی اگر انسان، انسان بما هو انسان و جزء متّقین شد، می­رسد به آن امامت به ظاهر خاصّه­ای که حالت امامت عامّه دارد.

مسئله دیگر این است که بعضی از اولیاء گفته­اند: امامت خاصّه حتّی امکان دارد برای همه خلق بر روی زمین، از جنس انسان و جنّ به وجود بیاید امّا امامت عامّه، عرش و فرش را بیان می­کند، یعنی پیشوا برای همه است.

یعنی امام، حجّت خدا، آن که امام معصوم و در عصمت کامله هست، بر عرش و فرش فرمان می­دهد، یعنی بر ملائکه هم فرمان می­دهد. چون قرآن فرموده است: «تنزل الملائکة و الروح»، ملائکه هم خدمت حجّت می­آیند و اصلاً برنامه یکساله­شان را باید آن­ها از دست وجود مقدّس آقاجانمان، امام زمان(عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف) بگیرند. پس بر همه گیتی، امام است. بر ملائکه الله هم امام است. بر عرش و فرش هم امام است.

عرش متعلّق به خدا نیست!

چطور بر عرش، امام است؟ عرض کردیم اگر بگوییم: ملائکه الله برای پروردگار عالم هستند، به یک تعبیری نعوذبالله و نستجیر بالله برای ذوالجلال و الاکرام نقص قائلیم؛ چون به این تعبیر می­گوییم: اگر ملائکه نبودند، نستجیربالله کمیت ذوالجلال و الاکرام لنگ بود! پروردگاری که به یک کن فیکون، می­تواند همه چیز را انجام دهد، به ملائکه نیاز دارد؟! ملائکه برای ماست، «خلقت الاشیاء لاجلک و خلقتک لاجلی» اصلاً همه چیز برای ماست، منتها ما یعنی انسان کامل. پس ملک متعلّق به انسانی است که انسان بما هو انسان است، ملک متعلّق به خدا نیست. خدا اراده کند همه چیز خلق می­شود و نیازی به ملک ندارد. پروردگار عالم حتّی نیازی به عرش هم ندارد، «هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن»، «و هو علی کل شیء قدیر» و ... .

ملّاصدرا(اعلی اللّه مقامه الشّریف) در این زمینه، تعبیری را در شواهد الرّبوبیّه در باب مطالب فلسفی و عرفانی تبیین می­فرمایند. ایشان می­فرمایند: او نه تنها علی کل شیء هست، فی کل شیء هم هست. از آن­جا که ملاصدرای عزیز شاگر میرداماد است، معلوم است میرداماد و میرفندرسکی، آن سیّد عظیم­الشّأن هم این مطالب را به این عنوان تبیین کرده­اند.

پس پروردگارعالم همه جا هست و این­گونه نیست که بگوییم: عرش متعلّق به خداست و فرش متعلّق به ماست! مگر ذوالجلال و الاکرام تقسیم­بندی دارد؟ این ما هستیم که چون مفعول و فعلِ فاعل هستیم؛ محدودیم و فکر می­کنیم خدا عرش دارد، در حالی که خدا عرش ندارد و هم عرش و هم فرش را برای من و شما قرار داده است. هر آن چه که هست و هر چه که تصوّر کنی و حتّی آنچه که نه تنها ندیدیم، بلکه قابل تصوّر هم برای ما نیست؛ خلق خدا هست امّا پروردگار عالم آن­ها را برای ما خلق کرده است، پس متعلّق به ما است، نه خداوند.

پس امام در عصمت کامله بر همه این­ها تسلّط دارد و امام و پیشوای همه این­هاست.پیشوای ملائکه است،«تنزّل الملائکه و الروح» و پیشوای عرش و فرش است و امام است که می­تواند بر همه این­ها اثرگذار باشد.

شقّ القمر برای انسان کامل، مطلب مهمی نیست!

ابوالعرفا، آیت­الله العظمی ادیب(اعلی اللّه مقامه الشّریف) می­فرمایند: این که پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) از همین جا با اشاره انگشت شق القمر کرد؛ اصلاً مهم نیست که ما این­طور تعجّب می­کنیم؛ چون او در عصمت کامله است و بر همه، امام و پیشواست.

بارها هم عرض کردیم که روزنامه کیهان هم چند سال پیش نظریات دانشمندان را نوشت که گفته­اند:یک مرتبه ماه در هزاران سال پیش (نه چندان دور و نه چندان نزدیک)، دو نیم شده و مجدّد به هم وصل شده است. عرض کردیم این مطلب از باب قاعده ظاهریّه اصلاً جور در نمی­آید. یعنی اصلاً پیغمبر را که انجام دادند، کنار بگذاریم. به طور طبیعی اگر ماه دو نیم شود؛ حتّی اگر کمتر از یک میلی از مدار خاصّی که دارد می­چرخد، خارج ­شود، یا مثل همین شهاب سنگ­ها که من و شما می­بینیم، سقوط می­کند و یا به سمت خورشید می­رود و ذوب می­شود. همه عالم در نظم هستند و اصلاً منظومه که می­گویید، بیانگر همین مطلب است. لذا ماه دارد با نظم می­چرخد. حالا این شق القمر چیست؟! آن هم از زمین!آن هم با یک اشاره انگشت!

البته حالا که یک مقداری از این مباحث عرفا و مطالب را شنیدیم، شاید به ذهن من و شما قریب شود که بله، او قادر است هر کاری انجام دهد؛ چون اصلاً مگر نمی­گوییم: آن حضرات تجلّی اسماءالله و صفات الله هستند، مگر خود حضرت صادق القول و الفعل(علیه الصّلوة و السّلام) نفرمود: «نحن اسماء اللّه تبارک و تعالی»؛ پس این قادر بودن هم یکی از مطالبی است که پروردگار عالم دارد، البته این ذاتش نیست، بلکه صفتش است.

لذا حضرت احدیّت قادر متعال است و این صفت قادریّه­اش را به خلیفه­اش مرحمت می­کند، «إنّی جاعل فی الارض خلیفة». اصلاً اگر خلیفه بنا شود که هیچ نداشته باشد، این چه قدرتمندی­ای است؟! جانشین باید اختیار داشته باشد. تازه در باب جانشین می­­گویند: باید اختیار تامّه، یعنی همه اختیارات را داشته باشد و اگر اختیار نداشته باشد، چطور می­تواند بر همه خلق خلافت کند؟!

برای همین است که ابوالعرفا در مورد این شق القمر که تبیین می­شود، می­گویند: این چیزی نیست که من و شما متعجّبیم. حالا امثال من که در باب تقوا پیش نرفته­ایم؛ چون در این قالب جسمی هستیم و همه این امور دنیا به دور ما پیله بسته، می­گوییم: مگر می­شود!این حرف­ها چیست؟! لذا ما همه چیز را با عوامل دنیایی می­بینم و می­گوییم: از لحاظ علمی ممکن نیست ماه از این­جا، با اشاره انگشت، دو نیم شده و بعد به هم چسبیده باشد، این چرندیات چیست؟! تازه به علم هم اتّصالش می­دهیم؛ امّا ما در حقیقت این سواد ظاهری - که گفتیم: سواد از سوده و به معنی خواندن سیاهی­ها است - را علم می­دانیم که این غلط است. چون ما اطّلاع نداریم، می­گوییم: نمی­شود.

بارها مثال زدم که اگر سیصد یا چهارصد سال پیش که هنوز برق نبود، می­گفتید: یک موقعی شب مثل روز، روشن است، می­گفتند: مگر می­شود؟! اگر می­گفتند: این طرف دنیا می­نشینی و آن طرف دنیا را می­بینی، می­گفتند: مگر می­شود؟! همان «یری الناس من المشرق الی المغرب»که در روایت می­گویند: یکی از نشانه­های آخرالزّمان همین است که مردم از مشرق، مغرب و از مغرب، مشرق را می­بینند. لذا سالیان پیش مردم می­گفتند: مگر می­شود؟!امّا الان می­بینیم به وسیله اینترنت و تلفن­های ماهواره­ای، راحت همدیگر را می­بینند.حالا معمّا حل شده است امّا انصافاً دویست، سیصد سال پیش، کسی باور می­کرد؟! آن زمان می­گفتند: این دیوانه است، زیادی درس خوانده، قاطی کرده و سیم­هایش روی همدیگر افتاده است، چنین چیزی غیر ممکن است، این بنده خدا خیلی درس خوانده، یک مقدار به استراحت نیاز دارد!

امّا حالا می­بینیم که این اتّفاق افتاده و از این­جا انشقاق قمر صورت گرفته است؛ چون خلیفه­الله یعنی امام کلّ. بعضی امامت عامّه را این­طور معنی کردند، می­گویند:بعضی در باب تالی تلو معصوم به جایی می­رسند که می­توانند امام و پیشوای کلّ انسان­ها و کلّ اجنّه هم بشوند امّا امامت تامّ و کامل نیستند. بعضی هم می­گویند: حتّی می­توانند به فرشتگان و ملائکه­الله هم برسند امّا ما چون متوجّه نمی­شویم، می­گوییم: این حرف­ها چیست که می­زنند؟!!

آمدن ملک مقرّب خدا نزد انسان کامل و مشق گرفتن!!!

وقتی به ابوالعرفا(اعلی اللّه مقامه الشّریف) در آخر عمر شریفشان گفتم:نصیحتی به ما بفرمایید، فرمودند: این­ها هیچ است، اصلاً دنبال این مطالب نباشید، دنبال بندگی خدا باشید. بارها قراتیس که ملک مقرّب پروردگار عالم است، می­آمد مشق مطلب از ما می­گرفت که چه کند. گفتم: قراطیس کیست؟ ایشان شروع کردند اسامی ملائک را برای من بیان کردند. قراتیس هم یکی از آن­هاست که در گوشه عرش، در باب رساندن نور زهره الزاهریّه تلاش دارد.

حالا ببینید ما این مطالب را نمی­فهمیم و می­گوییم: مگر می­شود ملک نزد انسان بیاید؟!بله، همان­طور که عرض کردم خود ایشان فرمودند: اگر قرآن نمی­فرمود جنّ وجود دارد، عموم ما منکر می­شدیم؛ چون اکثر ما جنّ را نمی­بینیم. می­گفتیم: مگر جنّی وجود دارد؟ جنّ کجاست که می­گویی جنّ هست؟ جنّ را نشان بده. قرآن بالصّراحه فرموده: جنّ هست و حتّی فرموده: جنس شیطان هم از جنّ است و در جایی دیگر هم فرموده: بعضی مواقع ابلیس ملعون که خودش از جنس جنّ هست، از جنّیان برای گمراهی ما استفاده می­کند وگاهی هم از جنس خودمان که عرض کردیم اکثر هم در از جنس خودمان استفاده می­کند.لذا اگر قرآن به صراحت نمی­فرمود، چون عموم مردم جنّ را ندیدند، می­گفتند: اصلاً جنّی وجود ندارد. البته الان هم که در قرآن سوره­ای به نام جنّ داریم و در آیات دیگری هم به آن اشاره شده، بعضی­ها هنوزم که هنوز است می­گویند: جنّ کجا بود؟! این­ها همه چرند است، مگر جنّ وجود دارد؟!

درک فراتر از محسوسات، تنها با تقوا

لذا چون ما نمی­بینیم، باور این را که مثلا جنّ هست، نداریم. قاعده ما معمولاً این است که فقط آنچه را که ملموس و محسوس است، تأیید می­کنیم و به قول این تعبیر عامیانه که انصافاً هم برای امثال بنده همین­طور است، ما فقط تا نوک بینی­مان را می­بینیم.لذا این که بگویند: پیامبر از همین جا با اشاره انگشت، ماه را دو نیم کردند، برایمان قابل باور نیست.

خدا حاج آقا افضل را رحمت کند، ایشان می­گفتند: آقای ناطق اصفهانی یک مرتبه در اصفهان منبری رفتند که داشتند راجع به پیامبر صحبت می­کردند که پیامبر این کار را کردند و بعد توضیحاتش را می­دادند که ایشان یک لحظه­ ایستادند و ماه متحیّر بود که چه کند و بعد به صدا درآمد و ... . یک کسی پای منبر بود که این­ها را نمی­فهمید و به ظاهر از این متجدّدها بود، آن زمان هم مثل این که یک فیلمی تازه آمده بود که حالا من اسمش را هم یادم رفت، عذرخواهی می­کنم مثل تارزان و ... . او که پای منبر نشسته بود، به آرامی به دوستش گفته بود: عجب! مثل این که پیغمبر هم این کاره بوده! خوب نمی­فهمیده، با خودش گفته: بابا! این چه می­گوید؟! پیغمبر با دستش اشاره کرد و ماه دو نیم شد!!!

از آن کسی که فقط محسوسات را می­بیند و نمی­داند انسان کیست، چه انتظاری داریم؟ وقتی کسی نمی­داند که انسان انسان به معنای حقیقی انسان چه قادری است، این حرف­ها را هم باور نمی­کند. لذا چه می­فهمد قراتیس که یک ملک است، می­آید و مشق می­گیرد که من چه بکنم؟ یعنی از طرف پروردگار عالم و حضرت حجّت(روحی له الفداء) به او گفته می­شود: تو نزد فلانی برو، او، نماینده ماست و به تو می­گوید باید چه کنی.

اگر انسان بفهمد، جدّی می­تواند و راهش هم فقط تقواست. انسان وقتی محضر بزرگان می­رسد و به آن­ها می­گوید: آقا! چه کنیم، یک راه میانبر به ما بدهید؟ تمام آن­ها می­گویند:آقا! گناه نکن. می­گوییم: آقا! این را که می­دانیم، همه همین را گفتند. می­گویند:اتّفاقاً راهش فقط همین است.

این مطلب را هم اصلاً خود قرآن بالصّراحه گفته، امّا عزیز دلم! ما به قرآن توجّه نداریم. قرآن فرموده: «إنّ أکرمکم عنداللّه أتقیکم». لذا خود پروردگار عالم نسخه را داده است. معلوم است کسی که اکرم عندالله و خلیفه الله شد، همه امور در دست اوست و منظور از «إنّ اکرمکم عنداللّه أتقیکم» همین است که ما این را متوجّه نمی‌شویم.

لذا إن قلت‌های ما بر اساس همان محسوسات است که آن هم در حدّ جسمی است. در حالی که اگر حتّی در همین حالت کمی تفکّر کنیم، اولیاء خدا به ما گفتند: چه چیزی است که وقتی ما می‌میریم، دیگر هیچ حرکتی نداریم؟ این روح چیست؟ چرا آن را نمی‌بینیم؟ کجاست؟ اطراف مرده، این طرف و آن طرف اتاق را نگاه کن. این چه چیزی بود که تا کنون من و شما قادر بودیم به واسطه آن، زبانمان را به حرکت درآوریم، حروف تبدیل به کلمه می‌شود و کلمه تبدیل به جمله می‌شود و از فم که خارج می‌شود، این گوش این­ها را به زیبایی می‌گیرد و ما متوجّه می­شویم امّا همین که از دنیا رفتیم، دیگر چیزی نمی‌فهمیم و قادر نیستیم خودمان کاری کنیم. خدا عاقبت ما را ختم به خیر کند. در غسّلخانه آب را روی بدن می‌ریزند، بدن را این طرف می‌اندزند، بدن را آن طرف می‌اندازند، قادر به هیچ عکس العملی نیست. حالا این روح و جان کجاست؟ آن را نشان بده. فقط می­دانیم به آن چیزی که دارد ما را حرکت می­دهد، جان می­گوییم. حالا آن کجاست؟! آیا می­توانیم آن را نشان بدهیم؟!

خدا با دادن شاه کلیدی می گوید: ای انسان! تو می توانی

وقتی پروردگار عالم این­طور مطالب را در وجود ما قرار داده، چرا باید مطالب الهی را انکار کنیم؟! همان چیزی که قادر است و می­تواند این جسم، این زبان و ... را حرکت دهد، می­تواند این گوش را شنوا و این چشم را هم بینا کند، به گونه­ای که این شیء کوچک هم می­تواند نزدیک و هم دور را ببیند، حتّی رنگی هم می­بیند، امّا رنگ­هایش کجاست؟! این یک چشم سیاه است که شما با آن دارید تمام رنگ­ها را می­بینید، این چیست؟ اگر می­توانی این را تشریح کن. ما حقیقتاً نمی­دانیم و فقط می­دانیم هست. پس بدانیم اگر پروردگار عالم بخواهد، آن قدرت را هم می­دهد که با یک اشاره ماه دو نیم شود.

برنامه آن حافظ پاکستانی را دیدید که اگر در جایی، قرآن را باز کنید، می­گوید: شما فلان صفحه را باز کردید که با فلان آیه از فلان سوره شروع می­شود و ... . یعنی فقط می­گوید:شما باز کنید، من می­خوانم. چند مرتبه هم او را در ایران آوردند. اصلاً انسان تعجّب می­کند که او چگونه می­داند. فیلم­هایش هم موجود است، می­توانید ببینید.

پس وقتی انسان می­تواند، پس چرا باید انکار کنیم؟! عزیزدلم! این­ها یک شمّه­هایی است که پروردگار عالم می­خواهد بفرماید: ای انسان! تو می­توانی.

خدا گواه است من دیدم آن ابوالعرفا، آیت­الله العظمی ادیب را که با این که بسیار پیر بود و نمی­توانست به خوبی بایستد، امّا ساعت­ها ایستاد و در رکوع بود. همین­طوری به راحتی نمی­توانست حرف بزند و ضعیف بود امّا آن موقع با صدای بلند حرف می­زد.

به همراه آیت­الله مولوی قندهاری داشتیم از مشهد به تهران می­آمدیم، غروب به قدمگاه رسیدیم و گفتیم: همان­جا بمانیم. آقا خیلی امامزاده­ها را دوست داشتند و گفتند:این­جا امامزاده­ای است، اوّل به آن­جا برویم. بعد فرمودند: من می­خواهم تنها باشم. من پنهانی ایشان را می­دیدم که مرتّب ناله و فریاد می­زدند و از یک بچّه چهارده، پانزده ساله هم قبراق­تر بودند.

ما چه می­دانیم چه خبر است؟! البته می­شود بدانیم و فقط راهش، تقواست. هر چه درجات تقوا بالاتر رفت، انسان به آن­جا می­رسد. لذا فرمود: «إنّ اکرمکم عنداللّه أتقیکم».به تعبیری ذوالجلال و الاکرام، شاه کلید قضیّه و نسخه حقیقی را به دست ما داده است.

قرآن می­گوید: هدهد با نبی صحبت می­کند! حضرت سلیمان هم مثل من و شما، جنسش، انسان بود، غیر از این است؟! «هو الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم» یعنی از جنس خودشان رسول فرستادیم. جنس حضرت سلیمان ملک بود؟! خیر، آدم بود، همین گوشت و استخوان را داشت و ... . آن که می­توانست تخت را به یک چشم به هم زدن بیاورد، چه کسی بود؟! آصف چه کاره بود؟! ملک بود؟! خیر، انسان بود، به یک چشم بهم زدن تخت بلقیس را آورد. تازه چه گفت؟! گفت: تا هنوز چشمت را باز نکردی، من آوردم و این، تعبیر قرآن است. آن هم آن تخت پادشاهی به آن بزرگی که یک تخت عجیب و غریبی بوده است. حالا من و شما صندلی را با یک چشم به هم زدن این طرف بیاوریم! یک دانه چوب را بیاوریم! ...

پس می­شود، چون قرآن بیان فرموده. اگر قرآن کریم و مجید الهی این­ها را گفته، پس چرا تعجّب می­کنیم و می­گوییم: نمی­شود که فلان عارف این­طور باشد! چرا تعجّب می­کنیم؟!قرآن بیان فرموده است که سلیمان(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) این­طور بود. در مورد هدهد و ... هم مواردی را بیان می­کند.

پس اگر خدای متعال اذن بدهد که اذن می­دهد، آن­هایی هم که به اولیاء خدا متّصل می­شوند، همین حالت را پیدا می­کنند. یک نمونه­اش این است که در روایت است باد می­آمد، مورچه­ای به حضرت سلیمان گفت: یک قدرتی به من بده که کاری بکنم. حضرت سلیمان فرمود: فوت کن. او فوت کرد و فوت مورچه باد به آن شدیدی را عقب زد. بعد پیش دیگران یک ژستی گرفت که من بودم و ... ! حضرت سلیمان به او گفت: حواست باشد. او یک دفعه ترسید و این­طرفی افتاد و گفت: نه، اصلاً من نبودم، سلیمان بود. حضرت سلیمان گفت:اگر بگویی خودت بودی، عیبی ندارد امّا بگو با اذن من بود که به تو این قدرت داده شد. لذا وقتی یک مورچه می­تواند چنین قدرتی بیابد، انسان نمی­تواند؟! پس راهش فقط تقواست.

رسیدن به اسرار براساس درجات تقوا

لذا انسان می­تواند بر اثر تقوا به اسرار الهی هم که در آیات هست و آن چه که بطون بیان می­شود «سبعین بطناً»؛ برسد. ولی اگر کسی اصلاً تقوا نداشته باشد، جزء ظاهر، چیزی را درک نمی­کند. البته در ظاهر هم آن ملعون، وسواس الخنّاس، هزار إن­قلت و اشکال برایش به وجود می­آورد که چرا این­جا این­طور شد و آن­جا این­طور.

همان­طور که عرض کردم اصلاً وهابیت ملعون می­گویند: آیه «الیوم اکملت لکم دینکم»، ارتباطش با امیرالمؤمنین چیست؟ چون در ابتدای آیه راجع به محرّمات مانند مردار، خون، گوشت خوک و ... بحث می­شود تا می­رسد به آنجا که می­گوید: «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی...».

پس اگر کسی به آن درجات تقوا نرسیده باشد، این­ها را درک نمی­کند. البته این چیزها دیگر رسیدنی است، شاید تا یک اندازه­ای بشود تبیین کرد امّا یک چیزهای دیگری هست که خودمان باید به آن­ها برسیم. آن­هایی هم که رسیدنی است، به تقوا به دست می­آید.

لذا خیلی از چیزها را نمی­شود بیان کرد و فقط رسیدنی است. اگر بیان کنیم، طرف مات و مبهوت می­شود. پس اگر انسان می­خواهد به آن برسد، راهش فقط از دریچه تقواست که اولیاء خودشان را بسیار به رنج و زحمت می­انداختند تا در این وادی وارد بشوند و متّقی بشوند. تازه آن­ها هم درجه بندی دارد. آن که سیّاسِ کیّاس و عارف بالله و حاکم بر مطالب است و به اذن الله تبارک و تعالی با گفتن باء بسم الله الرحمن الرحیم، هست کلید در گنج حکیم، حِکَم از قلبش می­آید و بر لسانش جاری می­شود؛ از همین درجات اعلای تقواست که خیلی کم در این درجات هستند.

امکان دارد خیلی­ها متخلّق به اخلاق الهی باشند - که آن هم در حقیقت خیلی کم است - امّا این که در آن حدّ اعلای تقوا باشند که سیّاس کیّاس و بالجدّ عارف بالله و حکیم باشند؛ کم داریم. عزیزدلم! شاید به عدد انگشتان یک دست هم نباشند.

بی بی دو عالم، عامل محافظت انبیاء!

پس باید بدانیم که خیلی از مطالب، رسیدنی است. آن­وقت اگر این­طور بود، ما اسرار آیات الهی را می­فهمیم. مثلاً در جلسه گذشته آیه «أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ»را بیان کردم و عرض کردم که پروردگار عالم چطور به آن زیبایی این مسئله را در آیات الهی خودش بیان می­فرماید. خداوند در سوره دخان می­فرماید: «حم وَ الْکِتابِ الْمُبینِ، إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ». در روایتی اسمائی را که برای بی‌بی دو عالم بیان شده، خواندیم که 9 اسم بود و یکی از آن­ها، مبارکه بود.

پس عرض کردیم: بی‌بی دو عالم(صلوات اللّه و سلامه علیها)، مبارکه است و وجود مقدّس حضرت صادق القول و الفعل، امام جعفر صادق(صلوات اللّه و سلامه علیه) می‌فرمایند: لیله یعنی فاطمه.لذا وقتی بیان شده: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ» یعنی ما او را نازل کردیم درون لیله که فاطمه است.

در ادامه هم می­فرماید: «إِنَّا کُنَّا مُنْذِرینَ» که در این زمینه هم روایتی را خواندیم که بی‌بی دو عالم عامل می‌شود برای دوری محبّینش از آتش. از آن طرف هم بیان کردیم یکی از معانی لغوی انذار، دور کردن است.

این مقدّمات را گفتم که برای این آیه شریفه چهلم سوره طه استفاده کنم. قضیه، قضیّه موسی کلیم و نوع ولادتش است که چگونه در دریا انداخته شد تا این که بزرگ می‌شود و بعد پروردگار عالم می‌فرماید: «إِذْ أَوْحَیْنا إِلى‏ أُمِّکَ ما یُوحى» یادت باشد ما به مادرت این‌طور گفتیم که تو را در صندوقچه­ای قرار دهد و به دریا بیاندازد «أَنِ اقْذِفیهِ فِی التَّابُوتِ فَاقْذِفیهِ فِی الْیَمِّ».تا می‌رسد به این جا که می‌فرماید: «إِذْ تَمْشی‏ أُخْتُکَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى‏ مَنْ یَکْفُلُهُ فَرَجَعْناکَ إِلى‏ أُمِّکَ کَیْ تَقَرَّ عَیْنُها» دنبال کسی می‌گشتند که به آن فرزند شیر بدهد؛ چون او پستان هر کسی را نمی‌پذیرفت. خواهرت را فرستادیم، خواهرت گفت: من یک کسی را می‌شناسم، می‌خواهید آدرس او را به شما بدهم؟ به همین ترتیب بود که ما تو را به مادرت برگرداندیم و به مادرت هم گفتیم: «وَ لا تَحْزَنَ». تا می­رسد به قسمت مورد نظر ما که می­فرماید: «فَلَبِثْتَ سِنینَ فی‏ أَهْلِ مَدْیَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلى‏ قَدَرٍ یا مُوسى».

معانی مختلف قدر را بیان کردیم. یک مطلبی که برای قَدَر در لغت بیان می‌کنند، این است که می­گویند: «قَدَرٍ علی الشیء» اگر بگوییم قَدَر بر شیئی آمده، یعنی آن چیز را عامل محافظت قرار می‌دهد، نه عامل اندازه‌گیری.

لذا«ثُمَّ جِئْتَ عَلى‏قَدَرٍ یا مُوسى» یعنی ای موسی! ما یک عاملی را برای محافظت تو قرار دادیم. حالا آن چیست؟

علاوه بر این که پروردگار عالم، انبیاء را با بحث عصمت محافظت می‌کند، جسمشان را هم محافظت می‌کند. در این مورد یک مطلبی از وجود مقدّس امیر بیان، امیرالمؤمنین، اسدالله الغالب، علی‌بن‌ابی‌طالب(صلوات اللّه و سلامه علیه)است که بیان می‌فرمایند: «نحن وسیلة اللّه تبارک و تعالی فی خلقه و نحن الحفظ لکل شیء و للرسول و نحن قَدَر علی انبیاءٍ» که قَدَر یعنی محافظت کردن.

پس اسّ و اساس، حضرات معصومین هستند. چرا حضرات محافظت می‌کنند؟ همان‌طور که یک مرتبه‌ای این روایت را خواندیم، می‌گویند: هر نبی‌ای اگر ولایت معصومین(علیهم صلوات المصلّین) (نه فقط پنج‌تن را، بلکه همه معصومین) را نپذیرد، نبی نمی‌شود؛ یعنی شرط نبوّت و رسالت این است که ولایت حضرات معصومین را بپذیرند و اوج این ولایت در این است که بگویند: این‌ها حجّت هستند.

لذا این­ حضرات، حجّت هستند، امّا بالاترین کسی که حجّت است بر حجج الهی، بی‌بی دو عالم است. فرمود: «نحن حجة اللّه علی خلقه و أمّنا حجّة علینا»ما حجّت بر خلق هستیم و مادرمان حجّت بر ماست.

پس اوست که مقدّرات را هم در دست دارد و موسی کلیم را در گهواره، بی‌بی دو عالم حفظ کرده است. انبیاء را بی‌بی دو عالم حفظ کرده است. برای ما سخت است امّا حقیقت است.

پشت پرده قضایای خلقتیّه الهیّه کیست؟!

نمی شود در عالم حرکتی بدون «قَدَر معلوم» صورتی بگیرد که آن «قَدَر معلوم» هم مِن ناحیه الحجّه علی حجج الله است، نه من ناحیه الحجّه. البته از ناحیه حجّت به مردم داده می‌شود، منتها مثل این می‌ماند که یک پیامی را بدهند یک کسی برای شما بیاورد. یعنی او برای شما می‌آورد امّا اصل پیام مال کس دیگری است.

حضرات معصومین به عنوان امام، این‌ها را بیان می‌کنند امّا پشت پرده این مطالب، بی بی دو عالم است.

یک مثال بزنم، این را بارها گفتم. دیدید راجع به سیاسیون عالم مثلاً در آمریکا و ...می‌گویند: پشت دستگاه دیپلماسی این‌ها یهودی‌ها هستند و این رئیس‌جمهور، ظاهراً رئیس‌جمهور است امّا مثلا پشت پرده کسان دیگری هستند. ما مجبوریم این مثال را بزنیم که قریب به ذهن بشود.

در پشت این قضایای خلقتیّه الهیه، بی­بی دو عالم است که خداوند می‌فرماید: «إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَر»، کوثر یعنی همه چیز، همه چیز از اوّل تا آخر.کوثر فقط سادات نیست و عند العرفا این یک معنای خیلی کوچکش است. یعنی همه چیزی که داشتم که عامل از او بود، به تو دادم. روایت هم خواندیم که خود پیامبر فرمودند:قبل از این که آسمان و زمین را خلق کنند، او نوری بود که تسبیح و تقدیس و تحمید حضرت حقّ را می‌کرد، یعنی قبل از این که هیچ عرش و فرشی و هیچ مخلوقی باشد، او بود و او بود و او بود، اصلاً از او همه چیز درست می­شود. پس «إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَر».کوثر یعنی همه چیز.

مادرِ پدر!

اولیاء خدا و عرفا می‌گویند: معنای امّ‌ابیها چیست؟

بارها عرض کردم، می‌گویند: کسی را به مادرش شباهت ندهید، خوب نیست. حتّی از باب فقهی بیان کردن «ظهرک ظهر امّی»، مطالب و مسائلی در پی دارد.چون مادر حرمت دارد. لذا اگر مثلاً بچّه­تان هم شبیه مادرتان هست، نگویید: مامان کوچولو و ... . مثلاً بگویید: این شبیه مادرمان است، حتّی به نظر من باز هم باید بگویید: بلاتشبیه.

چون عرض کردم بزرگان می‌گویند: اگر پایتان را سهواً جلوی پدر یا مادر دراز کردید، استغفار کنید! خیلی عجیب است، آن‌ها کجا را می‌بینند و ما کجا را می‌بینیم؟! همین است دیگر، مگر قرآن نفرمود که حتّی اف نگویید، اف یعنی چه؟ یعنی اَه، خسته شدیم، چقدر غر می‌زنی؟! حتّی غر می‌زنی هم نگویی و فقط در دلت بگویی اَه، همین اف است که نباید گفت، «فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ». پس عزیزم! جلوی پدر و مادر پایت را دراز نکن. خسته هم هستی، اجازه بگیر. چون پدر و مادر حرمت دارند.

چه بزرگانی چگونه از پدر و مادر تشر خورد‌اند، امّا احترام آنان را حفظ کردند و به جاهایی رسیدند. آب در دستشان بوده، مادر خواب رفته، بعد بلند شده تشر زده که چرا آب را نیاوردی؟! در صورتی که او همان موقع آب را آورده امّا چون دیده خوابش رفته، دیگر بیدارش نکرده و بالای سر او ایستاده تا بیدار شود و به او آب دهد؛ امّا باز می‌گوید: ببخشید. تازه نگفته که عجب! طلبکار هم هستی، من یک ساعت ایستادم که شما بیدار شوی دوباره آب را بدهم، حالا تشر می‌زنی؟! همین این‌ها هستند که به مقامات می‌رسند. إن‌شاءالله این را کد را به ذهنتان سپردید که عالم، عالم اثر و مؤثر است.هر عملی انجام دهید، اثر می‌گذارد.

با همه این مقدّماتی که در مورد حرمت پدر و مادر بیان شد، پس چرا حضرت به دخترشان فرمودند: امّ ابیها، ای مامان بابا. چون شبیه حضرت آمنه بود؟ خیر. بی‌بی دو عالم شبیه که بود؟ شبیه هیچ کس. بی‌بی دو عالم خودش بود. کما این که عرض کردیم بی‌بی دو عالم صلب ندیده است. پیامبر صلب دیده، از این صلب به آن صلب در «اصلاب الشامخة» آمدند و خودشان فرمودند: من و امیرالمؤمنین یکی بودیم، تا در عبدالمطلب آمدیم و از آن­جا دو تا شدیم، من در عبدالله رفتن و او در ابو‌طالب. یعنی اصلاً یک اسپرم بودیم، دو اسپرم نبودیم که کنار هم باشیم و با هم بیاییم، اصلاً یک اسپرم بودیم و از عبدالمطلب، این اسپرم دو تا شد. «انا و علی شجرة واحدة» این‌طور است دیگر، یعنی یکی بودیم.

امّا بی‌بی دو عالم اصلاً این‌ها را هم ندیده. پیامبر معراج رفتند، به او میوه بهشتی دادند، آمدند و بعد هم تازه پیغمبر، حبیب خدا چهل شبانه روز نباید، برود و فقط باید عبادت کند تا آن‌طور در طهارت قرار بگیرد و بعد می‌گویند: الان برو با خدیجه همبستر شو. با این که پیامبر خودش در عصمت بود و خود عصمت طهارت عظماست امّا باز هم به خاطر این ارتباطاتی که با خلق داشته، امکان دارد مطلبی باشد.

معلوم است ام‌ّالخلقه است، عامل خلقت اوست، کوثر است. اوست که موسی را هم حفظ کرده، اوست که عیسی را هم حفظ کرده، اوست و اوست و اوست ... .

«السلام علیک یا فاطمه یا بنت محمد»

چه بگوییم راجع به بی‌بی دو عالم؟ هیچ چیزی نمی‌توانیم بگوییم، «و ما ادراک» حالا معلوم می‌شود چرا او هم درک نمی‌کند. برای خود حبیبش هم باید این‌طور در میوه قرار بدهند و ...، اصلاً یعنی چه که در میوه قرار بدهند؟! چه چیزی را در رطب قرار دادند؟! اصلاً قدرت‌نمایی خدا یک چیز عجیب و غریبی است که به این ترتیب بی‌بی دو عالم را به او هبه و عطا کرد. ما جدی متحیّریم، خود پیامبرش هم درک نکرد. ما فقط باید دست به دامنشان بزنیم تا ما را شفاعت کنند، شفیعه جنّت، إن‌شاءالله دست ما را بگیرند.

«السلام علیک یا فاطمه ...»