جوان‌های عزیز! فرزندان عزیزم! این را به عنوان کد به ذهن بسپارید. اصلاً یکی از خصایص اولیاء که به این مقامات بالای عرفانی می‌رسند، این است که هر نعمتی که مِن ناحیه الله تبارک و تعالی برآن‌ها داده می‌شود، آن‌قدر شاکر هستند که اصلاً گریه می‌کنند.

لذا یک قسم از اشک و ناله و فریاد زدنشان در دل شب این است: خدا! من لیاقت نداشتم تو این نعمت را دادی و شاکر هستم، «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ»[8]. آن­ها در دل شب ناله می‌زنند و فغان می‌کنند که خدا! چه کردی با من بنده ناچیزت؟! آیا ابتلاء و امتحان است؟ - که ابتلاء هم هست - من بیچاره چگونه از این امتحان سرافراز بیرون بیایم؟ چگونه نمره قبولی بگیرم؟ داد می‌زنند، اشک می‌ریزند، ناله می‌کنند، فغان می‌کنند، برای این که نعمتی به آن­ها داده شده است. لذا هیچگاه غرور و تکبّر ندارند که ما این نعمت‌ها را داریم. برعکس؛ فریاد و فغان می‌کنند و این حال خوش بندگان الهی در مقابل نعمت است.

پس مولی‌الموالی (علیه الصّلوة و السّلام) می‌فرمایند: این­طور نیست که فکر کنید خیر، کثرت مال یا کثرت ولد است، بلکه خیر؛ علم، حلم، عبادت، بندگی حقیقی و بعد به مقام حمودیّت رسیدن است.

بنده ده، یازده سال پیش در تفسیر سوره حمد، یک مقدار مقام حمودیّت را بیان کردم. عرفا مطالبی را راجع به مقام حمودیّت بیان می‌کنند که باید به آن جا برسی که دائم حمد پروردگار را انجام دهی، طوری که هر چه می­گذرد، آن ذلیل و خوار بودن خودت بیشتر جلوه کند و آن نعمت عظیمی که ذوالجلال و الاکرام به تو مرحمت کرده، جلو چشمت بیاید و هیچ وقت نگویی من لایقش بودم، بلکه بگویی: وای بر من! این لطف خدا را چگونه جواب بدهم؟ با کدام زبانی، با کدام دستی شکرش را به جا بیاورم؟ چه کنم؟