پیامبر اکرم(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) می‌فرمایند: ««مَنْ‏ عَرَفَ‏ اللَّهَ‏ وَ عَظَّمَهُ‏ مَنَعَ فَاهُ مِنَ الْکَلَامِ، وَ بَطْنَهُ مِنَ الطَّعَامِ وَ عَفَا نَفْسَهُ بِالصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ »[1] آن کس که نسبت به پروردگار عالم معرفت پیدا کرد، کلام خود را مراقبه می‌کند، شکمش را از خوراک و نفسش را به روزه نگاه می‌دارد؛ یعنی اجازه نمی‌دهد این نفس بخواهد؛ چون به باب معرفتی رسیده است. نمی‌گذارد این نفس دون و این اعدی عدوّ[2] یک موقعی مجدّداً طغیان کند و جولان بدهد. زیاد روزه می‌گیرد.

عزیزان! بدانید روزه ضرر ندارد، بلکه نفع هم دارد. یکی از نزدیکان ما، یک خانمی است، الآن قریب به نود سال سن دارد. ایشان خیلی کم می‌خورد. هربار ایشان دکتر می‌رود، آزمایش می‌دهد، دکتر تعجّب می‌کند، چربی و قند و ...، هیچ مشکلی ندارد. اتّفاقاً آن‌هایی که پرخوری می‌کنند، چربی دارند، قند دارند و هزار مریضی دیگر هم می‌آید. یک موقعی قفسه سینه ایشان درد می‌کرد، گفتیم شاید قلب ایشان ناراحتی پیدا کرده است. آزمایش و اکوی قلب رفتند، متخصّص به مزاح گفت: این یکی از مواردی است که اگر مرگ مغزی شد، می‌توانید قلبش را هم با این سن، هدیه بدهید! قلب ایشان هیچ مشکلی ندارد و خیلی خوب کار می‌کند. درد قفسه سینه ایشان هم از این بود که چون سنشان بالاست، کمر خم شده و سرشان هم پایین است، این فشار به دنده‌ها آورده و باعث درد می‌شود.

پس این‌طور نیست که فکر کنیم اگر نخوریم، می‌میریم. اتّفاقاً هرچه نخوریم، هرچه بیشتر روزه بگیریم، بیشتر زنده می‌مانیم. نمی‌گویم اصلاً نخوریم، یک وقت اشتباه نشود، یک کسی بگوید: فلانی گفت: اصلاً نخوریم، پایمان را رو به قبله کنیم، «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُون‏»[3]! این را بیان نمی‌کنم، عزیز دلم!

اهل معرفت روزه می‌گیرند. یکی از نسخه‌هایی که بارها و بارها از اولیاء خدا شنیدید و پای منبرها هم نقل کردند، این است که می‌گویند: اگر کسی خدای ناکرده شهوت جنسی دارد و موقع ازدواجش هم نیست، موقعیّتش را ندارد، یکی از راه‌های کنترل آن این است که روزه بگیرد. روزه‌های دوشنبه و پنج شنبه و اوّل ماه، اثر خوب و عجیبی می‌گذارد. نفس که می‌خواهد شروع کند، جلوی آن را می‌گیرد. این صراحت فرمایش نبی مکرم(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) است که می‌فرمایند:  «وَ عَفَا نَفْسَهُ بِالصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ» نفس خود را به روزه‌داری و قیام نگاه می‌دارد.

معرفت النفس – 16/12/92