می‌دانید چرا ما مدام فریب می‌خوریم؟ چون ما در دل دنیاییم و ظواهر دنیا، اطعمه و اشربه و زیبایی‌ها را می‌بینیم.

اولیاء خدا می‌گویند: باید انسان طوری در باب معرفتی بالا برود که مثل کسی بشود که دارد دنیا را از بالا می‌بیند؛ یعنی در دنیاست امّا کانّ در دنیا نیست، برای این دنیا نیست. الآن در دنیا دارد زندگی می‌کند، می‌رود، می‌آید، همسر اختیار می‌کند، فرزند دار می‌شود، شغل انتخاب می‌کند و ...، امّا تصوّر کند اصلاً برای این دنیا نیست. هر لحظه در این تفکّر و تصوّر باشد که من برای این دنیا نیستم. از آن بالا دارم می‌بینم. این جسم من در این دنیاست، امّا من که برای این‌جا نیستم. دائم این را به خودش تذکار بدهد. اولیاء خدا فرمودند: یک مصداق این آیه «وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرى‏ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنین»[1] همین‌جا است که انسان دائم به خودش تذکار بدهد که تو برای این‌جا نیستی.

مثل شما دانشجویان عزیز که بعضاً از استان‌های مختلف هستید. می‌دانید برای این‌جا نیستید، یک دوره‌ای آمدید، درس بخوانید. در خوابگاه هم که هستید، می‌دانید یک سال، دو سال، چهار سال دیگر، بالاخره من از اینجا می‌روم.

اگر واقعاً انسان بداند که برای این دنیا نیست، اگر این تمرین بشود، چه می‌شود؟! غوغا می‌شود، محشر می‌شود. آن‌وقت معلوم است دیگر هیچ موقع خطا نمی‌کند. گناه که هیچ، خطا نمی‌کند. تالی تلو معصوم می‌شود؛ چون می‌فهمد برای این‌جا نیست. اگر جدّی انسان باورش بشود که من برای این‌جا نیستم، برنده است. دارم کار می‌کنم، دائم به خودم بگویم، من موقّتم باید از این‌جا بروم.

یک مثال می‌زنم، شاید برای بعضی خوشایند نباشد، امّا اولیاء خدا این مثال را می‌زدند، می‌گفتند: کسانی که برای کار از استان‌های دیگر به تهران می‌آیند، هر روز صبح سر چهارراه می‌ایستند که یک ماشینی بیاید مثلاً کارگر و بنا و ... بخواهد. آن‌ها می‌دانند برای این‌جا نیستند و می‌خواهند برگردند. آن کسی که فکر کند برای این‌جاست، اشتباه کرده، هم روستایشان را نابود می‌کند و دیگر از بین می‌رود، هم این‌جا می‌آید، با گرانی تهران نمی‌تواند زندگی کند، بدبخت می‌شود. امّا الآن این‌جا می‌آید، کار می‌کند که پول ببرد، می‌داند برای این‌جا نیست.

اگر ما جدّی بدانیم برای دنیا نیستیم، چقدر قشنگ می‌شود. خدا شاهد است آن‌وقت غفلت نمی‌کنیم. یکی از عوامل غفلت این است که باورمان شده است برای این‌جاییم. باید بدانیم برای این‌جا نیستیم. اگر این‌طور شد، آن‌وقت برنده می‌شویم.

معرفت النفس – 16/12/92