از امیرالمؤمنین(صلوات اللّه و سلامه علیه) سؤال می‌شود کدام اخلاق، افضل اخلاق است؟ حضرت می‌فرمایند: اخلاقی که اکتساب به معرفت باشد. معلوم می‌شود آن چیزی که مهم است اکتساب به معرفت است. لذا امیرالمؤمنین(صلوات اللّه و سلامه علیه) به صراحت بیان می‌فرمایند: این اخلاق، افضل اخلاق است.

مثلاً بعضی‌ها فی‌ذاته آرام‌اند، کم حرف‌اند. می‌گویند: خانوادگی این‌طوری هستند. یا بعضی‌ها سر به زیرند. این اکتسابی نیست. این‌ها خوب است، نمی‌گویم بد است، خیلی هم خوب است، آفرین به کسی که این‌گونه است، امّا اکتسابی توأم با معرفت می‌شود، لذا آن جاودان می‌ماند و همیشگی است؛ چون با معرفت رفت، دیگر همیشگی است. اگر همه عالم هم برگردد، او برنمی‌گردد؛ چون می‌فهمد چه خبر است، با وجودش لمس کرده است. انسان در اخلاق باید این حال را پیدا کند.

معرفت‌النفس – 9/12/92