اگر جدّی بنا بود از اوّل حضرت ابراهیم خلیل(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) در آتش بیافتد، شاید ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام)، جَدّ اکبر پیامبر، آن که دارای کتاب است، او هم در آتش ضجّه می‌زد، جیغ می‌زد و ناله می‌کرد. امّا آتش برای او گلستان است. نه این‌که گلستانش کرده باشند، گرچه همه چیز دست خداست، امّا یک تعبیر عالی را عرفا بیان می‌کنند، می‌گویند: خودش برای خودش گلستان کرد؛ چون خاصیّت آتش همان سوزاندن است. عزّوجلّ خواص مطالب دنیوی را عوض نمی‌کند. پس چرا ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) نسوخت؟! آتش طوری بود که خودش خجل بود، گرچه امر باری‌تعالی هم بود، امّا خود ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) برای خودش گلستان درست کرده بود، حائل درست کرده بود.

مثال بزنم، در مثال مناقشه نیست. اگر کسی لباس ضدّ گلوله بپوشد، یک حائلی برای خودش درست کرده است. این‌که شمع در آن خلاء که شیخ‌العجائب، شیخ بهاء(اعلی اللّه مقامه الشّریف) درست کرد، نمی‌سوزد؛ این یک حائلی برای آن شمع است که شمع از بین نرود.

حائل را خود ابراهیم خلیل(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) برای خودش درست کرد که وارد آتش هم که می‌شود، آتش نمی‌سوزاند. منتها امر باری‌تعالی هم این می‌شود: که ای آتش! برای ابراهیم «بَرْداً وَ سَلاما»[1] باش. تازه حضرت ابراهیم(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) آن خنکی را هم از آتش احساس کند. یعنی برعکس شود، احساس کند در یک جای عالی وارد شده است. این عین رحمت الهی است.

صبر – 11/12/86