ذوالجلال والاکرام، روح بندگانش را از نفخه­ خود خلق کرد و اعتلای مقام انسانیّت در طهارت محض را به او مرحمت کرد. بشر فی ذاته طاهر است، آن­چه این طهارت را از بین می­برد؛ مخالفت با امر ذوالجلال و الاکرام، یعنی گناه است. ذوالجلال و الاکرام آن­قدر به بشر اهمیّت داده است که وقتی از این طهارت روحی به گناه سوق پیدا می­کند و به آنچه که غیر اوست مبتلا می­شود، چیزی را به نام توبه یعنی بازگشت قرار می­دهد.

 امشب جمله­ بسیار مهمی عرض کنم: معنای توبه نه فقط به معنای بازگشت از گناه است، بلکه عند العرفا و عند الاولیاء، معنای توبه بازگشت به مقام طهارت انسانی است و این هم لطف خدا است. وقتی روحی مبتلا به گناه شد، طبیعی است طهارت خودش را از دست می­دهد و ذوالجلال و الاکرام به واسطه­ توبه و ایّام خاص با الفاظ خاصی مثل«اَستَغُفرُاللّه رَبّی وَ اَتوبُ اِلَیه» و یا « اَستَغفِرُاللّه مِن کُلِّ ذَنبٍ وَ مِن کُلِّ اِثمٍ وَ مِن کُلِّ خَطیئَه» و امثالهم روح مبتلا شده به گناه را مجدّداً به حالت اولیّه باز می­گرداند، صیقل می­دهد و حالش را عوض می­کند. او را مجدّد به مقام انسانیّت انسان؛ یعنی حالت طهارت بر می­گرداند؛ چون ذوالجلال و الاکرام بشر را از نفخه­ روح خودش قرار داد. لذا به او علقه و حبّ دارد.

درست است در قرآن فرموده است: ما با کسی عقد اخوّت نخوانده­ایم و کسی فرزند خدا نیست. امّا یک علاقه­ عجیبی به انسان، اشرف مخلوقات خودش دارد؛ به قدری که دوری بنده از روح طیّب، یعنی دوری بنده از خدا و عند اهل المعنا و عندالعرفا این دوری برای خدا سخت­تر است. بشر نمی­فهمد امّا پروردگار عالم وقتی می­بیند یک بنده­اش از حال طهارت دور شد، دچار مصیبت گناه شد و راه را هم برای بازگشت نمی­داند و خودش هم دیگر بواسطه­ گناه سعی برای برگشت نمی­کند، دلش برای بنده­اش­ می­سوزد. چون ذوالجلال و الاکرام علاقه­ عجیبی به بندگانش دارد؛ برای همین چون بندگان تصمیم به بازگشت نمی­گیرند، ذوالجلال و الاکرام خود دست به کار می­شود. ایّام مخصوصی را برای بندگانش قرار می­دهد. شب­های جمعه شب رحمت خدا است. از غروب پنجشنبه همه­ ملائکه را بسیج می­کند، مابین زمین و آسمان صدا می­زند؛ کیست توبه کننده؟که امشب همه­ درهای رحمت ذوالجلال و الاکرام به روی بندگانش باز است. کیست استغفارکننده؟ که امشب پروردگار عالم درهای رحمتش را به روی همه­ طالبان غفران باز کرده است. همین گونه تا غروب جمعه به انواع مختلف صدا می­زند. چرا؟ چون خدا بندگانش را دوست دارد. عشق خدا به بندگانش بیش از عشق بندگان به خدا است.

در کتاب احادیث القدسیّه شیخ حرّ عاملی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) آمده است: موسی ابن عمران(علی نبیّنا و آله و علیه الصّلوة و السّلام) با ذوالجلال والاکرام مناجات می­کرد­، عرضه داشت: خدایا چه شد کلیم شدم؟ خصوصیّاتی فرمود بعد صحبت به حبّ کشیده شد. ذوالجلال والاکرام فرمود: موسی! من عشق و محبتّم به بندگانم بیش از عشق و محبّت بهترین بندگانم به من است. طرف مقابل ما حبّ و عشقش به بندگان بیشتر است. قرار دادن شب جمعه، حبّ محض ذوالجلال والاکرام به بندگان است.