برای همین است که وجود مقدّس مولی­الموالی، امیرالمؤمنین، اسدالله­الغالب، علی­بن­أبی­طالب(صلوات اللّه و سلامه علیه) مجدّداً بیان می­فرمایند: «تَصْفِیَةُ الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ تَخْلِیصُ النِّیَّةِ عَنِ الْفَسَادِ أَشَدُّ عَلَى الْعَامِلِینَ مِنْ طُولِ الْجِهَادِ»[1] تفصیه و خالص کردن عمل، سخت­تر از خود عمل است.

نفس امّاره، وسوسه­گران و شیطان ملعون می­آیند؛ وقتی مأیوس شدند، دیدند که نمی­شود او را منحرف کرد، او اهل عبادت شده است و عمل او عمل خوبی است، هر چه تلاش و کوشش می­کنند، او گناه نمی­کند و دست از عمل خوب برنمی­دارد، راه را در این می­بینند که نفوذ در عمل کنند و به این مطلب امید می­بندند.

لذا یک مطلب این است که می­گوید: کیست در عالم مثل تو که این­قدر اشتیاق به عمل خیر داشته باشد؟ نفوذ در عمل! - عزیزم! این مطلب کد است، به آن توّجه کن! -

آیت­الله آمیرزا جواد آقا ملکی تبریزی(اعلی اللّه مقامه الشّریف)‌، آن مرد عظیم­الشّأن و الهی فرمودند: اگر از عملت زیاد خوشت آمد، بدان این مطلب از شیطان است ولو به این­که به کسی نگویی، امّا خودت از عملت خوشت آمده باشد!

یک موقع انسان می­گوید: الحمدلله، خدا را شاکرم، او لطف کرد. امّا یک موقعی از عملش خیلی خوشش می‌آید. ایشان می­فرمایند: آن موقعی که از عملت زیاد خوشت آمد، بدان این وسوسه شیطان و نفوذ او در عمل تو است. او می­خواهد تو را منحرف کند و بگوید: چه کسی بهتر از تو؟! آن­وقت است که عُجب، انسان را می­گیرد و به عملش مغرور می­شود.

این­که اولیاء الهی هر لحظه احساس می­کنند دستشان خالی است، برای همین است. فکر نکنید آن­ها تعارف می­کنند، خیر، جدّی جدّی هیچ عمل خیری را نمی­بینند و برای همین دستشان را خالی می­بینند.

شاید یک معنی این که پروردگار عالم هم پرونده­شان را خالی می­گذارد، همین است؛ چون وقتی خودش جدّی گفت: من چیزی ندارم، دستم خالی است. پروردگار عالم هم به این بنده­اش لطف و محبّت می­کند و پرونده خالی را پر می­کند. امّا اگر ولو به لحظه­ای احساس کرد که من یک عمل خوبی دارم، پروردگار عالم هم آن عمل را ثبت می­کند.

خدا کند انسان احساس کند پرونده­اش تهی است، آن‌وقت است که وقتی مابین یدالله قرار می­گیرد، پروردگار عالم پرونده­ او را پر می­کند «مَلَأَهَا».

آمیرزا جواد آقای ملکی تبریزی(اعلی اللّه مقامه الشّریف)، آن عارف عظیم‌الشّأن می­فرمایند: اگر ولو به لحظه­ای احساس کردی که از عملت خوشت می­آید، بدان آن لحظه، لحظه­ای است که شیطان آمده است؛ چون دید نمی­تواند تو را از عمل خیر بازدارد و به عمل شرّ وادار کند، در آن عمل خیر نفوذ پیدا کرد و گفت: عجب عمل خیری داری! که تو خوشت بیاید.

لذا یکی از ناله­ها و گریه­های اولیاء الهی در دل شب این است: خدا! ولو به لحظه­ای من از هیچ عمل خودم خشنود نگردم. تا جایی می­رسند که دیگر عملی نمی­بینند که بگویند خدا من از عمل خودم خشنود نگردم.

آن مرد عظیم‌الشّأن و الهی، آیت‌الله‌العظمی آخوند خراسانی(اعلی اللّه مقامه الشّریف)، صاحب کفایه، در آن لحظات آخر عمرشان وقتی متوجّه شدند دارند می­روند، گریه کرند. پرسیدند: آقاجان! چرا گریه می­کنید؟ فرمودند: خالی بودن پرونده­ام را می­بینم، امّا امید به لطف و کرم پروردگار عالم دارم.

آن­ها می­بینند خالی است. خدا کند انسان به آن­جا برسد که دیگر هیچ نبیند. برای همین دائم عمل را برای خدا خالص می­کند. وقتی عمل تصفیه شد - که فرمودند: «تَصْفِیَةُ الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ» - می­رسد به جایی که دیگر از عمل هیچ نمی­بیند. برای همین همیشه احساس می­کند دستش خالی است.

اگر انسان به­واسطه اخلاص، عمل را صیقل داد؛ یعنی برای خدا کار کرد، می­فهمد دست خالی است.