با تأمّل در خطبه غدیر -که امشب هم قرائت شد - نسبت به این ولایت که پیامبر عظیم­الشّأن بیان فرمودند، آگاهی نسبی پیدا می‌کنیم. به فضل الهی راجع به همان بحثمان که عنوان ایمان بود، نکاتی را عرض می­کنم، امّا اگر در شب عید غدیر راجع به ولایت صحبت نکنیم، اصلاً هیچ متوجّه نشدیم.

در میان اصحاب پیامبر عظیم‌الشّأن(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم)، صد و ده نفر، و در میان تابعین، هشتاد و چهار نفر، حدیث غدیر را با همین کیفیّت اعلان کردند. پنجاه و شش نفر از علمای اهل جماعت در قرن دوم هجری، نود و دو نفر در قرن سوم هجری، چهل و سه نفر در قرن چهارم هجری، بیست و چهار نفر در قرن پنجم هجری، بیست نفر در قرن ششم هجری، بیست و یک نفر در قرن هفتم هجری، هجده نفر در قرن هشتم هجری، شانزده نفر در قرن نهم هجری، چهارده نفر در قرن دهم هجری، دوازده نفر در قرن یازدهم هجری، سیزده نفر در قرن دوازدهم هجری، دوازده نفر در قرن سیزدهم هجری و نوزده نفر در قرن چهاردهم هجری که الآن در آن هستیم، این خطبه غدیر را بیان کردند.

احمدبن‌حنبل، پیشوای حنبلی­ها، با چهل سند از ابن‌جریر طبری، و ابن‌جریر طبری با هفتاد و سه سند و همچنین جزری مقری با هشتاد سند، ابن‌عقده با صد و پنج سند، ابوسعید مسعود سجستانی با صد و بیست سند و ابوبکر جعابی با صد و بیست و پنج سند، این خطبه غدیر را بیان کردند.

ابن‌حجر در کتاب صواعق بیان کرده: این حدیث را سی نفر از صحابه پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) روایت کردند که تمام اسناد آن صحیح است.

ابن‌مغازلی در مناقب می­نویسد:حدیث غدیر، حدیث صحیحی است که حدود صد نفر صحابی - که ده نفر آن‌ها دائم با پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) بودند، از جمله خلفا - از پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) روایت کردند و خیلی جالب است که بیان کرده:همه گفته­اند: این خطبه فقط برای فضیلت امیرالمؤمنین(علیه الصّلوة و السّلام) است و هیچ­کس در این فضیلت با امیرالمؤمنین(علیه الصّلوة و السّلام) شریک نیست - همه این‌ علمایی که نام بردیم، از اهل جماعت هستند. خوب تأمّل کنید می­خواهم به فضل الهی نکاتی را عرض کنم که اگر انسان، متخلّق به اخلاق الهی شد، چه چیزی را می­فهمد و علّت این که این‌ها بیان می­کنند، ولی نپذیرفتند، چیست -

سیّد‌بن‌طاووس از علمای خود ماست، منتها در کتاب شریف اقبال‌الاعمال وقتی می­خواهد روایت کند، از علمای اهل جماعت از جمله همین ابوسعید مسعودبن‌ناصر سجستانی بیان می­کند. می­گوید: ایشان کتابی در هفده جلد به نام «الدرایة فی حدیث الولایة» دارد و در آن کتاب، این حدیث را از صد و بیست صحابی نقل می­کند.

همه این‌ها دلالت بر این است که این روایت و این خطبه غدیر، متعلّق به شیعیان و اهل امامیه نیست، بلکه اهل جماعت هم بیان می­کنند. بیشتر این مطالب را می­توانید در کتاب شریف غدیر علّامه امینی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) ببینید که حتّی در آن‌جا بیان کرده است:بعد از این که عبدالفتّاح عبد المقصود مصری، از علمای اهل جماعت، کتاب الغدیر را خوانده، یک تقریظی بر این کتاب زده و می­نویسد: حدیث غدیر، بدون شک حقیقتی است که دستخوش باطل نمی­شود، چنان نورانی و فروزان و درخشان است که یکی از حقایق الهیّه است که از سینه پیامبر عظیم­الشّأن(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) بیرون آمده است. ایشان دست‌پرورده و برادر خودش، علیّ‌بن‌ابی‌طالب(صلوات اللّه و سلامه علیه) را در میان امّت خودش برگزیده است و بدون شک این برای ولایت و امامت امیرالمؤمنین(صلوات اللّه و سلامه علیه) است - توجّه کنید که این را عبدالفتّاح عبدالمقصود مصری، از علمای اهل جماعت، در دانشگاه الازهر مصر دارد می­گوید -