نگاه به مصائب، مشکلات و دشواری‌ها در زندگی، دو نوع است: یک عدّه به عنوان بدی و زشتی به مصائب نگاه می‌کنند و تنفّر از مصائب دارند. این افراد، گاه برای توجیه مطلب خودشان، که گاه این توجیه بد هم نیست، بیان می‌کنند: علّت مصائب، گناه ماست. امّا عدّه دیگر، مصائب، مشکلات و هر آنچه از دشواری‌هاست را به عنوان رحمت حضرت حق بر خودشان می‌پندارند و بیان می‌کنند.

بستگی به دید بشر نسبت به مصائب دارد. عدّه‌ای با آغوش باز مصائب را می‌پذیرند، عدّه‌ای هم برعکس، مصائب را به قدری برای خودشان سخت می‌گیرند، که تعبیر روایات این است که خود مصائب برایشان، مصائب‌ساز می‌شود. این مصیبت‌ها، گرفتاری‌ها و دشواری‌ها برایشان گرفتاری دیگری را می‌سازد.

لذا اولیاء الهی، هیچ موقع نسبت به مصائب، آن دیدی را که بدپسندان دارند؛ یعنی مصائب را به عنوان اثر گناه خودشان بیان می‌کنند، ندارند. اولیاء الهی همیشه مصائب را به عنوان رحمت حضرت حق و آزمایش الهی می‌بینند. اگر هم نگران هستند، فقط نگران این هستند که نکند در این مصائب، کم بیاورند، طاقتشان طاق شود و از بین بروند.

وجود نازنین عارف عظیم‌الشّأن، حضرت آیت‌الله مولوی قندهاری(اعلی اللّه مقامه الشّریف) تعبیر بسیار عالی و جالبی را تبیین می‌کردند. می‌فرمودند:من به یقین این مطلب را می‌گویم که اولیاء الهی، یک لحظه مصائب را به عنوان ورود گناه خودشان و جواب گناه نمی‌دانند. علّت هم این است که اگر کسی گناهی هم انجام بدهد و این‌طور هم باشد که حضرت حق مصیبتی را بر او بار بیاورد، این مصیبت را از باب دوستی خودش می‌داند؛ چون او را دوست دارد، نه از این باب که می‌خواهد مجازات برای گناهش باشد، بلکه از این باب که می‌خواهد او را متنبّه کند.

بعد می‌فرمودند: بر عکس، اولیاء الهی دائم می‌گویند: مصائب برای رشد ماست؛ چون حضرت حق آن‌قدر کریم است که برای گناه بشر، نمی‌خواهد این مطالب را بیان کند. گرچه ایشان یک تعبیر عالی داشتند، می‌فرمودند: این به این معنا نیست که تشویق به گناه کنیم. گناه، اثر خودش را دارد، امّا تنبیه حضرت حق به واسطه مصائب نیست. چون گاهی گناهی اثرش باید چیز دیگر باشد، امّا مصیبت چیز دیگر است - این هم نکته بسیار عالی است- معلوم است مصائب، اثر گناه نیست، این عین رحمت الهی است که به آن شخص عنایت می‌کنند.

صبر – 11/12/86