شیخ حر عاملی(اعلی اللّه مقامه الشّریف)، آن مرد عظیم­الشّأن می­فرمایند: اگر مردم این را می­فهمیدند و پیگیری می­کردند، به همه خوبی­ها و به علم می­رسیدند؛ چون اگر کسی در مکارم اخلاق و تزکیه بود، به خودی خود به علم، آن هم علم حقیقی می­رسد.

ذوالجلال و الاکرام فرمود: «هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ»[1] اگر جامعه تزکیه شد و اخلاق به عنوان ظرف دین در جامعه بشری گسترش پیدا کرد (که خود نبی مکرّم فرمود: «اَلخُلقُ وِعاءُ الدّیِن» اخلاق ظرف دین است.) دیگر علم می­آید، آن هم علم حقیقی. حتّی حکمت مطالب برای انسان روشن می­شود.

آیت­الله العظمی سلطان­آبادی بزرگ(اعلی اللّه مقامه الشّریف)،آن سلطان­العارفین، همان کسی است که در جلسات گذشته اخلاق شمّه­ایی از غیب­گویی­های او را عرض کردم. ایشان حتّی به آن شهید بزرگوار، شیخ فضل الله نوری(اعلی اللّه مقامه الشّریف)  در جوانی فرمود: تو همان شیخ شهیدی هستی که در تهران به دارت می­زنند و به خدا می­بینم که بعد از شهادت تو مدتّی نمی­گذرد که اسم تو بر منابر است و تو به عنوان یک امامزاده­ هستی! اینکه امام(اعلی اللّه مقامه الشّریف) فرمودند: شهداء امامزادگان عشقند! این تعبیر از سلطان­العارفین، آن مرد الهی است.

این مرد عظیم­الشّأن در آخر عمر به خصّیصین خود فرموده بودند: ­طوری زندگی کنید که بعد از تزکیه به علم و بعد به حکمت همه خلقت ذوالجلال والاکرام برسید. به خدا قسم، من حکمت بعضی از چیزها را می­دانم که اگر به شما بگویم غالب تهی می­کنید.

یعنی اگر کسی به تزکیه پرداخت، علم حقیقی برای او به­وجود می­آید و حکمت همه اشیاء و خلقت از ناحیه ذوالجلال و الاکرام برای او معلوم و مشهود می­شود، این لطف خداست. برای همین است که پیامبر اکرم(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) می­فرمایند: من برای مکارم اخلاق مبعوث شدم. اگر کسی مکارم اخلاق داشت و اوج مکارم را پیدا کرد، اصلاً به خودی خود به علم می­رسد، اگر کسی مکارم اخلاق را پیاده کرد، دیگر جهلی ندارد.