بارها عرض کردم علم با سواد متفاوت است، فرمودند: «العِلْمُ نُورٌ یَقْذِفَهُ اللّهُ فِی قَلْبِ مَنْ یَشَاء»[1] - علم، نور است و خدا آن را در قلب هر که بخواهد قرار می­دهد - اگر علم، آن علم باشد، غوغا می‌کند!

آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی(اعلی اللّه مقامه الشریف)، آن مرجع بزرگوار فرمودند: ابوی ما، آسیّد محمود مرعشی نجفی(اعلی اللّه مقامه الشریف) می‌فرمودند: خدا من را جزء علماء محشور کند؛ چون این‌هایی که ما داریم، معلوم نیست علم باشد. علم، یعنی آن نور حقیقی.

شاید در این روایت هم منظور همین است که ما به آن علم حقیقی نرسیدیم. معلوم است، آن علمی که صورت ظاهرش علم است امّا سیاهی‌هاست، حجاب می‌شود «اَلعِلمُ حِجَابُ الاَکبَر». دیگر انسان را مغرور می‌کند، با دانستن یک مسئله، گذراندن دو ترم یا گذراندن دو سطح در حوزه یا ولو با گرفتن یک اجتهاد ظاهری یا دکترای ظاهری، فکر می‌کند که دیگر عالم دهر شده است و دیگر برتر از او کسی نیست، ‌این‌جاست که عامل هلاکت و بیچارگی انسان می‌شود.

عجیب است، ‌آیت‌الله العظمی ‌ادیب(اعلی اللّه مقامه الشّریف) می‌فرمودند: اگر کسی می‌خواهد اهل علم شود، اوّل باید متخلّق به اخلاق الهی باشد.

لذا ایشان بعضی مواقع کسانی را که پدرانشان می‌آوردند و می‌گفتند: آقا! می‌خواهیم این فرزندمان طلبه شود، ‌آیا برای او مناسب است یا نه؟ یک نگاهی می‌کردند، برای بعضی می‌فرمودند: نه، برای بعضی هم می‌فرمودند: بله.

گفتند: آقا! چرا به بعضی می‌فرمایید نه؟ ‌فرمودند: می‌بینم که امکان دارد او با رفتن در این عنوان، جهنّم را برای خود بخرد و گرفتار شود، ‌فکر کند که دیگر جدّی عالم شده است و ‌بیچارگی برای او به‌وجود بیاید. لذا منظور از روایت هم همین ‌علم ظاهری است.