وقتی نبی یا امامی یا شخصی در پرده عصمت بود، امّت او، مریدان او و کسانی که همراه او هستند نیز از تشعشعات عصمت برخوردار میشوند؛ یعنی آنها نیز تقریباً در پرده ای از عصمت قرار میگیرند.
دلیل این مطلب، آیه ای است که میفرماید: «وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً»
خیلی جالب است، اوّلاً در ابتدای آیه، بحث اطاعت مطرح شده است که همین «أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ» یا همین «وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ» دلالت بر عصمت رسول است؛ چون اگر رسول در پرده عصمت نبود، اطاعتش هم وزن اطاعت پروردگار عالم نمیآمد. پس عبارت اوّل این آیه دلالت بر عصمت است - به این نکات توجّه بفرمایید -
در ادامه، بحث دوّم مطرح میشود، میفرماید: «فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» کسانی که خدا و رسول را اطاعت کنند، در زمره افرادی هستند که خدا به آنها نعمت داده است. این افراد چه کسانی هستند؟
خداوند میفرماید: «مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقاً» اوّل پیغمبران، بعد صدّیقین، شهدا و صالحین و آنها رفقای بسیار خوبی هستند. یعنی با هم رفیق میشوند و در یک جا هستند.
حال «أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» چیست؟ آیا منظور نعمتهایی چون خورد و خوراک است؟
خیر، مراد از «أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» همان عصمت است که به عنوان نعمت پروردگار عالم بیان شده است. این که انسان در صراط مستقیم باشد؛ یعنی در حقیقت در پرده عصمت قرار گرفته است.
لذا ما در نماز میگوییم: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ»و جالب این است که بعد از آن اشاره میکنیم: «غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ» نه آنهایی که به آنها غضب کردی و نه گمراهان.
پس آنهایی که «یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ» مطیع خداوند و رسولش باشند، همراه کسانی هستند که خداوند به آنها «أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» نعمت داده است و این «أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» در حقیقت همان «غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ» هستند؛ یعنی به آنها غضب نمیشود، اصلاً گمراه نمیشوند و کسی که گمراه نباشد یعنی در پرده عصمت است، به بیراهه نمیرود، راه را بلد است و در صراط مستقیم قرار گرفته است.
ما در نماز صراط مستقیم را از خداوند تقاضا میکنیم، «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ»، این صراط، «صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» است که مانند همان «أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» است. حال آن «صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ» چه کسانی هستند؟
قرآن میفرماید: «وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ» انبیاء، صدّیقین، شهدا و صالحین از «أَنْعَمَ اللَّهُ» هستند.
پس بیان شد هر که با نبی و امام که در پرده عصمت هستند، باشد، تشعشعات عصمت او را هم فرا میگیرد. منتها قرآن میفرماید: «وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ» هر که اهل اطاعت باشد، میتواند تشعشعات عصمت را بگیرد.
یعنی مراد این نیست که هرکه با نبی بود، او هم در پرده عصمت قرار میگیرد. چون خلفای اوّل تا سوم و دیگران هم به صورت ظاهر با پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) بودند امّا قرآن بالصّراحه میفرماید: یک عدّه از منافقین دور تو هستند «وَ مِمَّنْ حَوْلَکُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُون»
پس شرط رسیدن به عصمت و استفاده از تشعشعات عصمت این است که فرد مطیع باشد. حتّی اگر ما فهمیدیم کسی به حقیقت در حال حرکت به سمت پروردگار عالم است، ولو به این که معصوم نباشد، امّا چون میدانیم ما را به سمت عصمت میبرد، باید مطیع محض او شویم. طوری که حتّی خوردن و خوابیدنمان را هم از او بخواهیم که چه زمانی بخورم؟ چه زمانی بخوابم؟ چه بخورم؟ چه نخورم؟ اطاعت باید اینگونه باشد و هر که اهل اطاعت شد «وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ»، این تشعشعات را میگیرد.